Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης στο Σαλόνι του BookSitting

Συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου

Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης γεννήθηκε το 1954 στην Αθήνα και κατάγεται από την Κύπρο. Είναι διδάκτωρ των μαθηματικών του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie. Από το 1981, διδάσκει μαθηματικά στη μέση εκπαίδευση. Έχει μεταφράσει από τα αγγλικά και τα γαλλικά 28 βιβλία, λογοτεχνικά και επιστημονικά, σχετικά με τα μαθηματικά και την ιστορία των επιστημών. Το 2006 η γαλλική κυβέρνηση του απένειμε τον τίτλο τού Chevalier dans l’ Ordre des Palmes Academiques. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Θαλής+Φίλοι και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα «Πυθαγόρεια Εγκλήματα» (Πόλις, 2006) έχει μεταφραστεί σε 6 γλώσσες, ιταλικά, ισπανικά, αγγλικά, κορεάτικα, κινέζικα, γαλλικά, ενώ για το «Αχμές, ο γιος του φεγγαριού» (Πόλις, 2013) του έχει απονεμηθεί το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τίνα Πανώριου μίλησε μαζί του με αφορμή το βιβλίο του «Εικασία 3ν+1», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

---

Κύριε Μιχαηλίδη, εδώ και χρόνια δραστηριοποιείστε στον χώρο της μαθηματικής μυθοπλασίας. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε με απλά λόγια, για τους μη επαΐοντες, τι είναι η μαθηματική μυθοπλασία;

Ονομάζουμε μαθηματική μυθοπλασία κάθε μορφή μυθοπλασίας στην οποία τα μαθηματικά έχουν καθοριστικό ρόλο, είτε επειδή αποτελούν το αντικείμενο του μύθου, είτε επειδή καθορίζουν την εξέλιξη της πλοκής, είτε επειδή κάποιοι από τους χαρακτήρες εμπλέκονται με τα μαθηματικά με τρόπο καθοριστικό για την εξέλιξη της ιστορίας. Με απλά λόγια είναι το «μαθηματικό ανάλογο» της επιστημονικής φαντασίας, στην οποία κατά κανόνα τον κύριο λόγο έχουν η φυσική και η αστρονομία.

Εκτός από το τελευταίο σας βιβλίο, έχετε εκδώσει έξι μυθιστορήματα, μια συλλογή διηγημάτων και δέκα εκπαιδευτικά βιβλία, όλα σχετικά με τα μαθηματικά. Πώς και πότε,  αλήθεια, προέκυψε η αγάπη σας για τα μαθηματικά;

Η σχέση μου με τα μαθηματικά ήταν ανέκαθεν πάρα πολύ καλή, ίσως και λόγω του ότι πολλά αγαπημένα μου πρόσωπα, με πρώτη τη μητέρα μου, ήταν μαθηματικοί. Απ’ ό,τι θυμάμαι σε ηλικία 15 ετών αποφάσισα να σπουδάσω μαθηματικά και δεν μετάνιωσα ποτέ γι’ αυτή την απόφαση. 

Ο τίτλος του τελευταίου έργου σας, Εικασία 3ν +1, είναι ένας γρίφος με κωδική ονομασία ή κάτι άλλο πιο σκληρό, όπως τρεις φόνοι συν ένας ακόμα;

«Επισήμως» ο τίτλος οφείλεται σ’ ένα ονομαστό, ανοιχτό ακόμη μαθηματικό πρόβλημα. Ωστόσο διαπίστωσα ότι οι αναγνώστες έχουν δώσει πολλές ακόμα ερμηνείες. Κάποιες από αυτές είχαν περάσει και από το δικό μου μυαλό, κάποιες άλλες με εξέπληξαν ευχάριστα. Νομίζω, ωστόσο, ότι το μυθιστόρημα, «μαγειρεμένο» με σκόρπιες εικόνες της καθημερινότητάς μας, αντιπροσωπεύεται επάξια από αυτόν τον τίτλο: δεν προδίδει πολλά αλλά ο αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι είναι τίμιος.

Την υπόθεση καλείται να λύσει η υπαστυνόμος Όλγα Πετροπούλου. Υποθετικά μιλώντας, αν και αυτή η ιστορία σας ευτυχήσει να γυριστεί σε ταινία, ποια ηθοποιός θα θέλατε ιδανικά να την υποδυθεί; Ελληνίδα ή ξένη;

Το να δω τις ιστορίες της Όλγας Πετροπούλου στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη αποτελεί διακαή πόθο μου. Θα ήθελα να αναλάβει τον ρόλο μια από τις εκλεκτές Ελληνίδες ηθοποιούς που έχουμε. Αν ήταν ακόμα μαζί μας, πιστεύω ότι η Τζένη Καρέζη ή η Έλλη Λαμπέτη θα ενσάρκωναν με ιδανικό τρόπο την Όλγα Πετροπούλου. Με τη φαντασία μου έχω κάνει κάποιες επιλογές και από τις σύγχρονες ηθοποιούς, αλλά φυσικά είναι πολύ νωρίς ακόμα.

Το διήγημά σας Περίπτωσις αυτοδικίας αποτέλεσε έμπνευση για την ταινία Έτερος εγώ που «βγήκε στις αίθουσες» με επιτυχία. Και αυτή η ιστορία είχε να κάνει με αριθμούς;

Το διήγημά μου Περίπτωσις αυτοδικίας αφηγείται μια σειρά φόνων στους οποίους εμπλέκονται οι φίλιοι αριθμοί του Πυθαγόρα. Ο σκηνοθέτης Σωτήρης Τσαφούλιας δανείστηκε αυτή την ιδέα και την ενέταξε στο σενάριο της κινηματογραφικής ταινίας του Έτερος Εγώ που περιλαμβάνει ωστόσο πολλά δικά του στοιχεία. Δεν θα έλεγα ότι η ιστορία μου «βγήκε στις αίθουσες» μια και δεν εμφανίζονται οι δικοί μου ήρωες και το μόνο κοινό είναι το εύρημα της χρήσης των φίλιων αριθμών. 

Πριν δέκα χρόνια παρουσιάζατε στη δημόσια τηλεόραση την εκπομπή «Ο γύρος του κόσμου σε 80 βιβλία», που απευθυνόταν σε εφήβους. Τι αποκομίσατε από αυτή την εμπειρία; Είχε θεαματικότητα η εκπομπή σας ή το βιβλίο δεν «χωράει» στην τηλεόραση;

Ήταν μια καταπληκτική εμπειρία. Νομίζω ότι ενεθάρρυνε πολλά νέα παιδιά να πάρουν τα βιβλία στα χέρια τους και να αγαπήσουν το διάβασμα. Ξέρω ότι την εκπομπή την παρακολούθησαν πολλοί και χαίρομαι που περιστασιακά προβάλλονται ακόμα κάποια επεισόδιά της. Πιστεύω ότι το βιβλίο «χωράει» και στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο και στο διαδίκτυο.

Έχετε βραβευτεί από τη Γαλλική Δημοκρατία και έχετε τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τι σας λένε οι διακρίσεις αυτές; Σας ωθούν να συνεχίζετε με μεγαλύτερη αισιοδοξία ή απλώς προσπερνάτε;

Αυτές οι διακρίσεις, καθώς και κάποιες άλλες, μικρότερες, με γέμισαν χαρά. Πώς θα μπορούσα να τις προσπεράσω; Το μόνο που με λυπεί είναι ότι αγαπημένα μου πρόσωπα, ιδιαίτερα η μαθηματικός μητέρα μου και ο συγγραφέας-δημοσιογράφος πατέρας μου δεν έζησαν να δουν αυτές τις διακρίσεις που σίγουρα θα τους χαροποιούσαν περισσότερο κι από εμένα τον ίδιο.

Έχουμε εν πολλοίς αφήσει πίσω μας μια δραματική πανδημία. Αληθεύει ότι ένα από τα θετικά της είναι ότι ο κόσμος θυμήθηκε το διάβασμα, κατέφυγε σε αυτό, έστω παροδικά, για να ξεφεύγει λίγες ώρες; 

Είναι αλήθεια ότι η πανδημία ενίσχυσε λίγο τη διάθεση των ανθρώπων να διαβάζουν. Το αν αυτή η πρόσκαιρη φιλαναγνωσία θα διατηρηθεί, είναι κάτι που θα το δούμε.

Οι γιορτές είναι προ των πυλών. Σας γοητεύουν τα Χριστούγεννα ή σας μελαγχολούν;

Οποιαδήποτε πρόσκαιρη παρεμβολή στη ρουτίνα, οποιαδήποτε έστω και τεχνητή ποικιλία στην καθημερινότητα είναι απαραίτητη για την επιβίωση. Τα Χριστούγεννα με γοητεύουν και τα περιμένω πάντα με ανυπομονησία. Με την ευκαιρία να ευχηθώ σε σας και στους αναγνώστες σας Καλά Χριστούγεννα και μια χαρούμενη, δημιουργική νέα χρονιά με υγεία και ειρήνη.