Το BookSitting, με αφορμή τη θλιβερή επέτειο των 95 χρόνων από την καταστροφή της Σμύρνης, επέλεξε πέντε βιβλία που ρίχνουν φως στα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν τους Έλληνες της Μικράς Ασίας.
Σμύρνη 1922 – Η καταστροφή μιας πόλης, Marjorie Housepian Dobkin, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την εγκυρότερη μελέτη που έχει γίνει ποτέ για την καταστροφής της Σμύρνης, μιας από τις μελανότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας του 20ού αιώνα. Όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί σχετικά, αναφέρονται εκτενώς στο παρόν έργο της Ντόμπκιν.
Στο βιβλίο δίνεται με λεπτομέρειες το πολύπλοκο ιστορικό υπόβαθρο της πανωλεθρίας καθώς και τα επακόλουθά της, στα οποία περιλαμβάνεται και η για πολλά χρόνια ενορχηστρωμένη προσπάθεια να απαλειφθεί η αλήθεια από την ιστορική μνήμη.
Η συγγραφέας παραθέτει με ανατριχιαστική ακρίβεια μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν από κοντά την καταστροφή, από τους απλούς κατοίκους που ξεριζώθηκαν μέχρι τους κορυφαίους διοικητές και πολιτικούς των δυτικών δυνάμεων, περιγράφει ιδιαίτερους χαρακτήρες και αναδεικνύει τον ηρωισμό κάποιων που με συνεχείς προσπάθειες και αυτοθυσία κατόρθωσαν να σώσουν χιλιάδες ζωές.
Χαμένος Παράδεισος, Τζάιλς Μίλτον, εκδόσεις Μίνωας
Μία από τις εγκυρότερες και αξιόπιστες μελέτες για την καταστροφή της Σμύρνης.
Ο συγγραφέας παραθέτει πρωτογενείς πηγές, ανέκδοτα γράμματα, ημερολόγια, συνθέτοντας κατά αυτό τον τρόπο μια τεράστια δεξαμενή μαρτυριών, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά ιστορικό χρονικό με την ένταση και τη γλαφυρότητα έργου λογοτεχνικών αξιώσεων.
Παράλληλα παρατίθενται πλήθος πληροφοριών για τη ζωή στην πόλη πριν από τη μεγάλη καταστροφή.
Το βιβλίο έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 30.000 αντίτυπα και έχει αγαπηθεί από κοινό και κριτικούς.
Το αηδόνι της Σμύρνης, Ειρένα Ιωαννίδου – Αδαμίδου, εκδόσεις Διόπτρα
Η Νίνα, η κεντρική ηρωίδα, είναι το σύμβολο της ψυχικής ελευθερίας και της ελπίδας ενός ολάκερου λαού.
Μικρασιάτισσα, με δεύτερη πατρίδα την Κύπρο, προσπαθεί να επιβιώσει, με σύμμαχό της το τραγούδι, που της δίνει δύναμη να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες της πολυτάραχης ζωής της.
Η μεγάλη φωτιά, Λου Γιουρενεκ, εκδόσεις Ψυχογιός
Σμύρνη 1922. Ο Έισα Τζένινγκς, ένας μεθοδιστής πάστορας, φτάνει στο «Μαργαριτάρι της Ανατολής» για να εργαστεί στη Χριστιανική Αδελφότητα Νέων.
Τον Σεπτέμβριο ο Τουρκικός Στρατός, υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ, εισέρχεται στην πόλη. Τούρκοι στρατιώτες αλλά και πολίτες επιδίδονται σε λεηλασίες, σφαγές και βιασμούς. Οι χριστιανοί άντρες σε στρατεύσιμη ηλικία συλλαμβάνονται και εκτοπίζονται ή δολοφονούνται. Οι Έλληνες στρατιώτες αναγκάζονται σε υποχώρηση μετά την ήττα και την κατάρρευση του Ελληνικού Μετώπου. Η πόλη κατακλύζεται από χιλιάδες ανθρώπους, Έλληνες και Αρμενίους, που έχουν συρρεύσει από την ενδοχώρα της Τουρκίας για να γλιτώσουν. Η μεγάλη φωτιά που ξεκίνησε από την αρμένικη συνοικία εξαπλώνεται ταχύτατα, απειλώντας τις ζωές των ατόμων που έχουν καταφύγει στο Κε.
Ο Τζένινγκς είναι αποφασισμένος να απομακρύνει τους Αμερικανούς πολίτες και να σώσει όσο περισσότερους πρόσφυγες μπορεί. Με τη βοήθεια του Κυβερνήτη του αντιτορπιλικού Έντσαλ, Χάλσεϊ Πάουελ, και πολλών άλλων θα καταφέρει να ναυλώσει πλοία και να απομακρύνει πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες.
Ο Λου Γιουρένεκ, συγκεντρώνοντας επίσημα έγγραφα, μαρτυρίες και αφηγήσεις επιζώντων, φέρνει στο φως μια απίστευτη ιστορία γενναιότητας και ήθους.
Ματωμένα χώματα, Διδώ Σωτηρίου, εκδόσεις Κέδρος
Από το 1962 που πρωτοεκδόθηκαν μέχρι σήμερα, τα Ματωμένα Χώματα έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 400.000 αντίτυπα.
Το βιβλίο έχει μεταφραστεί στις εξής γλώσσες: αγγλικά, βουλγαρικά, εσθονικά, γαλλικά, γερμανικά, ολλανδικά, ουγγρικά, ρώσικα, ρουμανικά, σερβικά, ισπανικά, ιταλικά, τουρκικά και κέλτικα βρετονικά.
Στην Τουρκία είχε συγκλονιστική απήχηση.
Η ιστορία του Μανώλη Αξιώτη, Μικρασιάτη αγρότη από τον Κιρκιντζέ. Άνθρωπος του μόχθου, δεμένος με τον τόπο του, το πατρικό του σπίτι, τους χωριανούς του. Ο άντρας που πάλεψε με κορμί και με ψυχή.
Στο Αμελέ Ταμπουρού, τα Τάγματα Εργασίας της Άγκυρας, το 1915.
Στο μέτωπο του Αφιόν Καραχισάρ το 1922.
Μια λεύτερη πατρίδα ονειρευόταν καθώς έσφιγγε τα δόντια και έλεγε:
«Ώρα μάχης, Αξιώτη, ώρα θυσίας. Δεν έχεις ελόγου σου κανένα πάρε δώσε με την πολιτική. Το χρέος σου κάνεις».
Γνώρισε κακουχίες και στερήσεις, είδε βασανιστήρια και θανάτους, έζησε την αιχμαλωσία και την προσφυγιά, για να συλλογιστεί:
«Θηρίο είν’ ο άνθρωπος!»
BookSitting 