Matilde Campilho | Μαλλιά (μτφρ. Αντώνης Κερασνούδης)

Μαλλιά

με το πρόσωπο του Γουίτμαν

έτσι νόμιζες πως θα ερχόμουν στον κόσμο
έτσι με έβλεπες στο δάσος
έτσι με έβλεπες κρεμασμένη από τον φανοστάτη
πάντα κρεμασμένη από κάποιο κλαδί
πάντα φορώντας το καλοκαίρι.
θυμάσαι εκείνο το καλοκαίρι στο Μπρούκλιν
όταν κυνηγούσαμε τους πυροσβέστες
όλη μέρα, μόνο και μόνο για να δούμε
μία φορά και μετά ξανά
την υδάτινη βεντάλια που άνοιγε πάνω απ΄τη φωτιά;
συνήθιζες να αναφέρεις Ούγγρους ποιητές, αλλά τότε
το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να επινοήσω μία γλώσσα
που δεν υπήρχε.
θυμάσαι τον θυρωρό που μας καλωσόριζε
στην πανσιόν του Μπρούκλιν σαν να μην
μας είχε ξαναδεί;
και δεν πέρασε εβδομάδα
που να μην κοιμηθούμε
τουλάχιστον μία νύχτα
στην πανσιόν του Μπρούκλιν.
θυμάμαι τα τσαλακωμένα δολάρια
που έβγαζα από την τσέπη μου κάθε εβδομάδα
για να πληρώσω τον Νταγκ
ήξερα το όνομα του Νταγκ
ο Νταγκ μας αποκαλούσε κρυφά
κορίτσι και αγόρι.
συνήθιζες να λες ότι τα δολάρια έρχονταν
πάντα σε διαφορετικό σχήμα
λατρεύω τον τρόπο που βγάζεις ένα κουνέλι από την τσέπη σου
λατρεύω τον τρόπο που βγάζεις μια λάμπα από την τσέπη σου
λατρεύω τον τρόπο που βγάζεις μια Beretta 92fs από την τσέπη σου

έτσι νόμιζες ότι θα φαινόμουν
στον κόσμο
με το σώμα ενός θηρίου, ντυμένο
με ένα μολύβι στο αυτί

έτσι με είδες
να ζητάω τρία αυγά από τη δεσποινίδα Έλση
την κυρία στο μπακάλικο της οδού Court
εκείνη μου έδωσε οκτώ αυγά,
γιατί πάντα μου έδινε κάτι
με θεωρούσε χαριτωμένη και δεν πίστευε
στους περιττούς αριθμούς, ούτε κι εγώ.
Σε θυμάμαι στο μπακάλικο
του Μπρούκλιν
στεκόσουν στο πίσω μέρος
έπαιζες στο τμήμα με τα εργαλεία.
αν είχα κάτι παραπάνω από ένα κουνέλι
μια λάμπα ή ένα πιστόλι
θα σου είχα αγοράσει ένα Black & Decker
νομίζω ότι θα ήσουν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στο νησί
με ένα Black & Decker χωμένο στη ζώνη σου.

έτσι νόμιζες ότι θα φαινόμουν στον κόσμο,
φορώντας λουλούδια στα μαύρα μου μαλλιά,
πάντα κρυμμένα στο κουβάρι που σχηματίζουν οι μπούκλες μου
πάντα κρυμμένα στο κουβάρι του χάους
του μαύρου μου κεφαλιού.

μόνο εσύ ήξερες πόσα λουλούδια φορούσα
γιατί τώρα ξέρω
ότι αφιέρωσες τις νύχτες σου
στο μέτρημα. Ο Θεός δεν κοιμάται,
ούτε όμως κι εσύ.

 (Μετάφραση: Αντώνης Κερασνούδης)

Fur

com cara de Whitman

foi assim que você pensou que eu viria ao mundo
foi assim que que você me viu na floresta
foi assim que você me viu pendurado no poste elétrico
sempre pendurado num ramo qualquer
sempre usando o verão.
você se lembra daquele verão no Brooklyn
em que ficamos perseguindo os bombeiros
durante todo o dia apenas para ver
uma vez e depois outra vez
o leque aquático que se abria sobre o fogo?
você citava poetas húngaros mas nesse tempo
eu só queria saber de inventar uma língua
que não existisse.
você se lembra do concierge que nos recebia
na pensão do Brooklyn como se nunca
nos houvesse visto antes?
e não havia semana que passasse
em que nós não dormíssemos
pelo menos uma madrugada
na pensão do Brooklyn.
me lembro dos dólares amassados
que eu semanalmente tirava do bolso
para pagar a Doug
eu sabia o nome de Doug
o Doug nos tratava disfarçadamente
por menina e menino.
você falava que os dólares vinham
sempre com uma forma diferente
eu adoro como você consegue tirar um coelho do bolso
eu adoro como você consegue tirar uma lâmpada do bolso
eu adoro como você consegue tirar a Beretta 92fs do bolso

foi assim que você pensou que eu ficaria
no mundo
com corpo de besta vestida
usando um lápis pousado na orelha

foi assim que você me viu
pedindo três ovos para Miss Elsie
a senhora da mercearia na Court Street
ela me deu oito ovos
porque ela sempre dava alguma coisa
ela me achava uma graça e ela não acreditava
em números ímpares. eu também não.
me lembro de você na mercearia
do Brooklyn
você costumava ficar lá atrás
brincando na secção das ferramentas.
se eu tivesse mais do que um coelho,
uma lâmpada ou uma pistola
eu teria te comprado um Black & Decker
eu acho que você seria a pessoa mais feliz da ilha
com um Black & Decker enfiado no cinto.

foi assim que você pensou que eu ficaria no mundo,
usando flores em meu cabelo negro,
sempre escondidas no emaranhado dos cachos
sempre escondidas no emaranhado do caos
de minha cabeça negra.

só você sabia quantas flores eu usava
porque agora eu já sei
que você dedicava as noites
à contagem. Deus não dorme
e você também não.

---

Σημείωμα του μεταφραστή

Η Matilde Campilho (Ματίλντε Καμπίλιου) γεννήθηκε το 1982 στο Cascais (Κασκάις) της Πορτογαλίας. Μια από τις επιδραστικότερες σύγχρονες ποιήτριες της πορτογαλικής γλώσσας, έγινε γνωστή όταν δημοσίευσε τα ποιήματά της σε βίντεο στο διαδίκτυο. 

Η Campilho αποκαλεί τον εαυτό της «νομάδα». Αποφοίτησε από το Τμήμα Φιλολογίας της Λισαβόνας και από το Τμήμα Ιστορίας της Τέχνης του Μιλάνου. Μετακόμισε στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 2010, σε ηλικία 28 ετών, για να εργαστεί ως δημοσιογράφος και εκδότρια. Σύμφωνα με την ίδια, ήταν κατά τη διάρκεια ενός απογεύματος στο πάρκο Lage του Ρίο που έγραψε το πρώτο της ποίημα. Μεταξύ 2010 και 2013 δημοσίευσε τα πρώτα της ποιήματα σε εφημερίδες του Ρίο και του Σάο Πάολο, ενώ το 2014 κυκλοφόρησε η πρώτη της ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Jockey», αποσπώντας θετικότατες κριτικές.

Η γραφή της Campilho χαρακτηρίζεται από πολλούς κριτικούς ως «μηδενιστική», η ίδια όμως προτιμά να αποφεύγει τις ταμπέλες. Οι λέξεις της είναι πολυπρισματικές, δίνοντας προτεραιότητα στην υφή, στον ήχο και στο σχήμα τους. Συχνά όμως γίνεται εμφανής η προσπάθεια της να διαστρεβλώσει το κλασικό νοηματικό σχήμα που τις συνδέει, χαρίζοντας στον αναγνώστη απροσδόκητα, σχεδόν «τζοϋσικά» νοηματικά άλματα, ανάμεσα στον φιλολογικό «καθωσπρεπισμό» και την αργκό του πεζοδρομίου. Στα χέρια της η πορτογαλική γλώσσα ισορροπεί μεταξύ των παραδοσιακών στοιχείων της λουζιτανικής χερσονήσου, αλλά και του βραζιλιάνικου ιδιώματος. Ο λυρισμός της πραγματεύεται καθημερινά αστικά θέματα, εμπνεόμενος από τον φυσικό πλούτο της πατρίδας της, αλλά και τις συνήθειες των ανθρώπων, καταπραΰνοντας τη νοσταλγία και τροφοδοτώντας όχι μόνο τη δική της φαντασία, αλλά και του αναγνώστη. 

---