Warsan Shire | Σπίτι (απόσπ.) (μτφρ. – επιλογή Αργύρης Φυτάκης)

Σπίτι (απόσπ.)

Κανείς δεν φεύγει από το σπίτι του
εκτός κι αν το σπίτι του είναι το στόμα του καρχαρία·
τρέχεις στα σύνορα
μονάχα όταν κι όλη η πόλη τρέχει μαζί σου.

[…]

Κανείς δεν φεύγει από το σπίτι του
εκτός κι αν το σπίτι του τον κυνηγά
– πύρινα πέλματα, αιματοβαμμένα πλευρά
δεν είναι κάτι που θα σκεφτόσουν ποτέ να κάνεις
μέχρι που μια καύτρα λεπίδα σε απειλεί στο σβέρκο,
ακόμη κι όταν ψάλλεις πνιχτά τον ύμνο σου
την ώρα που σκίζεις το διαβατήριό σου στις τουαλέτες του αεροδρομίου
και μαζί με τα χαρτιά
σκίζεις και την επιστροφή σου.

Πρέπει να καταλάβεις πως κανείς δεν βάζει τα παιδιά του σε μια βάρκα
εκτός κι αν το νερό είναι ασφαλέστερο κι από στεριά·
κανείς δεν καψαλίζει τις παλάμες του κάτω απ’ τα τρένα
ανάμεσα στις ράγες,
κανείς δεν ξοδεύει μερόνυχτα στο σκεπαστό κουφάρι ενός φορτηγού τρώγοντας εφημερίδες
εκτός κι αν ο προορισμός είναι κάτι περισσότερο από ταξίδι.

[…]

Θέλω να πάω σπίτι
μα το σπίτι είναι το στόμα του καρχαρία,
το σπίτι είναι η κάνη του όπλου.

[…]

Κανείς δεν θ’ άφηνε το σπίτι του
μέχρι μια βραχνή φωνή στ’ αυτί του να πει φύγε,
τρέξε μακριά από μένα τώρα·
δεν ξέρω τι έγινα
αλλά ξέρω πως οπουδήποτε είναι ασφαλέστερα από ‘δω.

(Επιλογή τμημάτων και μετάφραση: Αργύρης Φυτάκης)

---

Home

Νo one leaves home
unless home is the mouth of a shark
you only run for the border
when you see the whole city running as well.

[…]

No one leaves home unless home chases you
fire under feet hot blood in your belly
it’s not something you ever thought of doing
until the blade burnt threats into your neck
and even then you carried the anthem under your breath
only tearing up your passport in an airport toilets
sobbing as each mouthful of paper made it clear that
you wouldn’t be going back.

You have to understand
that no one puts their children in a boat
unless the water is safer than the land
no one burns their palms under trains
beneath carriages
no one spends days and nights in the stomach of a truck
feeding on newspaper unless the miles travelled
means something more than journey.

[…]

I want to go home
but home is the mouth of a shark
home is the barrel of the gun.

[…]

No one leaves home until home is
a sweaty voice in your ear
saying – leave, run away from me now
I don’t know what I’ve become
but I know that anywhere is safer than here.

---

Σημείωμα του μεταφραστή

H Warsan Shire είναι Σομαλή Βρετανίδα ποιήτρια, συγγραφέας και δασκάλα που γεννήθηκε στο Ναϊρόμπι της Κένυας το 1988. Η Shire και η οικογένειά της μετανάστευσαν στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν εκείνη ήταν ενός έτους. Σπούδασε δημιουργική γραφή και το 2013-2014 ήταν η νεαρή βραβευμένη ποιήτρια του Λονδίνου. Το 2014 έγινε η πρώτη νικήτρια του διαγωνισμού Brunel University African Poetry Prize και το 2018 η Shire εξελέγη μέλος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας.

Στο Συζητήσεις για το σπίτι (Conversations about Home) το 2009, ένα έργο εμπνευσμένο από μια επίσκεψή της στην εγκαταλελειμμένη πρεσβεία της Σομαλίας στη Ρώμη, πραγματεύεται το προσφυγικό θέμα. «Έγραψα το ποίημα γι’ αυτούς, για την οικογένειά μου και για οποιονδήποτε έχει βιώσει ή ζήσει γύρω από τη θλίψη και το τραύμα με αυτόν τον τρόπο».Το Home έχει κοινοποιηθεί ευρέως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και έχει διαβαστεί σε διάφορους δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένης της πλατείας Τραφάλγκαρ του Λονδίνου. Σχολιαστές έχουν σημειώσει ότι το Home έχει προσφέρει έναν τρόπο για να δοθεί φωνή στους πρόσφυγες που τόσο καιρό κρατούσαν καταπιεσμένη.

---