Manuel António Pina | Πέρασμα (μτφρ. Αντώνης Κερασνούδης)

Πέρασμα

Με ποια λόγια ή ποια χείλη
μπορείς να σιμώσεις στη φωτιά
και στην κάθε μέρα, στις ταραχώδεις
τις ώρες και στις γαλήνιες,
δίχως να επιβαρύνεις τη σκέψη;

Μπορούν να υπάρξουν τα πάντα, μα κι αυτό φυσικά,
και όχι του κανενός η φωνή μοναχά.
Πού, όμως; Σε ποια μέρη πραγματικά,
τόσο κοντά που τα λόγια να γενούν περιττά;

Τώρα που οι θεοί αποχωρήσαν,
και ακόμα πιο μόνους, ει δυνατόν, μας αφήσαν,
άδειοι, δίχως μορφή, αθώοι εντός,
πώς μπορούμε ακόμη να λέμε «να η όχθη και ο ποταμός»;

---

Passagem

Com que palavras ou que lábios
é possível estar assim tão perto do fogo
e tão perto de cada dia, das horas
tumultuosas e das serenas,
tão sem peso por cima do pensamento?

Pode bem acontecer que exista tudo e isto também,
e não só uma voz de ninguém.
Onde, porém? Em que lugares reais,
tão perto que as palavras são de mais?

Agora que os deuses partiram,
e estamos, se possível, ainda mais sós,
sem forma e vazios, inocentes de nós,
como diremos ainda margens e diremos rios?

---

Ο Manuel António Pina (Μανουέλ Αντόνιο Πίνια, 1943 – 2012), δημοσιογράφος και λογοτέχνης, γεννήθηκε στη μικρή πόλη του πορτογαλικού βορρά Sabugal, όπου και έλαβε τη βασική εκπαίδευση. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του φημισμένου Πανεπιστημίου της Κοΐμπρα το 1971, άσκησε τη δικηγορία, ενώ ταυτόχρονα ακολούθησε και μία εξαιρετικά σημαντική καριέρα ως δημοσιογράφος. Η συνεργασία του με τα μέσα ενημέρωσης εκτείνονταν από τις εφημερίδες (Jornal de Notícias), έως το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Υπήρξε ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς παιδικών και εφηβικών βιβλίων στην Πορτογαλία, στην πορεία όμως των ετών δημοσίευσε και αρκετές ποιητικές συλλογές. Το πολύπλευρο λογοτεχνικό του έργο χαρακτηρίζεται από θαυμαστή συνοχή σε ύφος και θεματολογία, προϊόν της σπάνιας δημιουργικότητάς του. Αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες ποιητικές φωνές της επονομαζόμενης “μεταπεσσοϊκής” εποχής, προσδίδοντας στον πορτογαλικό λυρισμό μία βαθιά φιλοσοφική χροιά και μετατρέποντάς τον σε ένα όχημα αναζήτησης όχι μόνο της γνώσης, αλλά και του νοήματος της ύπαρξής του. Οι λέξεις του Pina λειτουργούν ως ένας μίτος μέσα στον λαβύρινθο της φαντασίας του αναγνώστη, απαιτώντας ένα συνεχές ξεγύμνωμα από την κυριολεκτική τους σημασία, με ταυτόχρονη, όμως, διατήρηση της γραμματικής τους πειθαρχίας.

Μεγάλο μέρος του έργου του επιλέγεται ακόμη και σήμερα για να αποτελέσει μέρος των σχολικών εγχειριδίων, ενώ τα δραματικά του κείμενα και η μυθοπλασία παίζονται συχνά από θιάσους σε όλη την πορτογαλική επικράτεια. Έναν χρόνο πριν τον θάνατό του, το 2011, του απονεμήθηκε η ύψιστη λογοτεχνική τιμή της πατρίδος του, το βραβείο Camões.

---