Fernando Pessoa | Σαν έρθει η άνοιξη (μτφρ. Αντώνης Κερασνούδης)

Σαν έρθει η άνοιξη

Σαν έρθει η άνοιξη,
αν είμαι ήδη νεκρός,
τα λουλούδια θα ανθίσουν με τον ίδιο τρόπο
και τα δέντρα δεν θα είναι λιγότερο πράσινα από την περασμένη άνοιξη.
Η πραγματικότητα δεν με χρειάζεται.

Νιώθω τεράστια χαρά,
στη σκέψη και μόνο ότι ο θάνατός μου δεν έχει καμία σημασία.

Αν ήξερα ότι αύριο θα πέθαινα
και η άνοιξη θα ’ρχόταν μεθαύριο,
θα πέθαινα ευτυχισμένος, γιατί θα ‘ρχόταν μεθαύριο.
Αν αυτή είναι η ώρα της, πότε θα έπρεπε να ‘ρθει, αν όχι στην ώρα της;
Μου αρέσει όλα να είναι αληθινά και όλα να είναι σωστά°
και μου αρέσει γιατί θα ήταν έτσι, ακόμα κι αν δεν μου άρεσε.
Επομένως, αν πεθάνω τώρα, πεθαίνω ευτυχισμένος,
επειδή όλα είναι αληθινά και όλα είναι σωστά.

Μπορείτε πάνω από το φέρετρό μου να προσευχηθείτε στα λατινικά, αν το θέλετε.
Αν το θέλετε, μπορείτε να χορέψετε και να τραγουδήσετε γύρω του.
Δεν έχω προτιμήσεις, για το όταν δεν θα μπορώ πλέον να έχω προτιμήσεις.
Ό,τι κι αν είναι, όποτε κι αν είναι, θα είναι αυτό που είναι.

07/11/1915 (Αθηνά, αρ. 5, Φεβρουάριος 1925) *

* το ποίημα αυτό δημοσιεύθηκε στο πέμπτο τεύχος του μηνιαίου περιοδικού τέχνης «Αθηνά», το οποίο ξεκίνησε να εκδίδεται στη Λισαβόνα το 1924. Το εν λόγω περιοδικό έφτασε συνολικά στα πέντε τεύχη και τελούσε υπό τη λογοτεχνική διεύθυνση του Pessoa.

(Μετάφραση: Αντώνης Κερασνούδης)

---

Quando vier a Primavera

Quando vier a Primavera,
Se eu já estiver morto,
As flores florirão da mesma maneira
E as árvores não serão menos verdes que na Primavera passada.
A realidade não precisa de mim.

Sinto uma alegria enorme
Ao pensar que a minha morte não tem importância nenhuma.

Se soubesse que amanhã morria
E a Primavera era depois de amanhã,
Morreria contente, porque ela era depois de amanhã.
Se esse é o seu tempo, quando havia ela de vir senão no seu tempo?
Gosto que tudo seja real e que tudo esteja certo;
E gosto porque assim seria, mesmo que eu não gostasse.
Por isso, se morrer agora, morro contente,
Porque tudo é real e tudo está certo.

Podem rezar latim sobre o meu caixão, se quiserem.
Se quiserem, podem dançar e cantar à roda dele.
Não tenho preferências para quando já não puder ter preferências.
O que for, quando for, é que será o que é.

07/11/1915 (Athena, nº 5, Fevereiro de 1925)

---

Λίγα λόγια για τον ποιητή από τον μεταφραστή

Ο Fernando Pessoa (Φερνάντο Πεσσόα, 1888-1935) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Πορτογάλους ποιητές και εκπροσώπους του μοντερνισμού. Γεννημένος στη Λισαβόνα, ορφάνεψε σε ηλικία 5 ετών από πατέρα, ενώ η παιδική του ηλικία σημαδεύτηκε και από τη σταδιακή απώλεια ακόμη τριών αδελφών του. Η μετακόμιση με τον πρόξενο πατριό και τη μητέρα του στην Αφρική, εξασφάλισε στον ίδιο αγγλοσαξονική παιδεία, ενώ γοργά κατάφερε να δείξει την ιδιαίτερη κλίση του στη λογοτεχνία.

Εκ φύσεως πολύπλευρη προσωπικότητα, ασχολήθηκε με επιτυχία εκτός από την ποίηση, με τη λογοτεχνική κριτική, τη δημοσιογραφία, τα εκδοτικά δρώμενα, ενώ υπήρξε επιχειρηματίας, αστρολόγος και λάτρης του αποκρυφισμού. Στην ιστορία έχουν μείνει τα ετερώνυμά του (οs heterônimos), οι συγγραφικές δηλαδή προσωπικότητες που δημιούργησε ο ίδιος, με στόχο να δημοσιεύσει έργα εντελώς διαφορετικού ύφους και λογοτεχνικής στόχευσης. Μερικά από τα πιο διάσημα ετερώνυμά του ήταν οι Alberto Caeiro, Álvaro de Campos, Ricardo Reis και Bernardo Soares.

Το λογοτεχνικό του έργο συνδυάζει στοιχεία του συμβολισμού με τον μοντερνισμό, πάντα όμως με ένα αυξημένο αίσθημα ευθύνης απέναντι στην εκφραστική ακρίβεια. Ο λυρισμός του διαπνεόταν κυρίως από συμβολικές εικόνες και μεταφορές, με απώτερο στόχο να εκφράσει την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και τα συχνά ετερώνυμά της συναισθήματα και ιδέες. Αυτή η πτυχή είναι ιδιαίτερα εμφανής στα πιο εσωστρεφή και φιλοσοφικά ποιήματά του.

---