Lawrence Ferlinghetti | Λαϊκό Μανιφέστο (μτφρ. Ρουμπίνη Θεοφανοπούλου)

Ποιητές, βγείτε από τα ντουλάπια σας,
Ανοίχτε τα παράθυρα, ανοίχτε τις πόρτες σας,
Πολύ καιρό τρυπώσατε
μες στους κλειστούς σας κόσμους.
Κατεβείτε, κατεβείτε
απ’ τους Ρώσικους Λόφους σας, τους Τηλεγραφικούς Λόφους σας,
απ’ τα ύψη των Φάρων και των Καμπαναριών,
απ’ τα ύψη του Μπρούκλιν και του Μονπαρνάς,
κατεβείτε απ’ τους λοφίσκους και τα όρη σας,
βγείτε απ’ τις ινδιάνικες σκηνές και τα παλάτια σας.
Τα δέντρα συνεχίζουν να πέφτουν
και δεν θα ξαναγυρίσουμε στα δάση.
Δεν είναι ώρα να κάθεστε
Όταν ο άνθρωπος βάζει φωτιά στο ίδιο του το σπίτι
για να ψήσει το γουρούνι του.
Δεν είναι ώρα για τραγούδια Hare Krishna
ενώ η Ρώμη φλέγεται.
Το Σαν Φρανσίσκο φλέγεται,
του Μαγιακόφσκυ η Μόσχα φλέγεται
με τα απολιθωμένα καύσιμα της ζωής.
Το Άλογο κι η Νύχτα πλησιάζουν
τρώγοντας φως, θερμότητα και δύναμη
και τα σύννεφα έχουν παντελόνια.
Δεν είναι ώρα να κρύβεται ο καλλιτέχνης
πάνω, πλάι, πίσω απ’ τη σκηνή,
αδιάφορος, τρώγοντας τα νύχια του,
διυλίζοντας τον εαυτό του πέρα απ’ την ύπαρξη.
Δεν είναι ώρα για τα λογοτεχνικά παιχνιδάκια μας,
δεν είναι ώρα για τις παράνοιες και τις υποχονδρίες μας,
δεν είναι ώρα για φόβους καί απροθυμία,
είναι μονάχα ώρα για έρωτα και φως.
Είδαμε τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μας
να καταστρέφονται από πλήξη στις ποιητικές αναγνώσεις.
Η ποίηση δεν είναι μυστική κοινότητα
ούτε ναός.
Λέξεις κρυφές και ύμνοι δεν ταιριάζουν πλέον.
Η ώρα του θρήνου πέρασε,
ήρθε η ώρα για χαρά και αγαλλίαση
για το επερχόμενο τέλος
του βιομηχανικού πολιτισμού
πού ‘ναι κακός για τη γη και για τον Άνθρωπο.
Είναι καιρός να δείτε προς τα έξω
στην πλήρη στάση του λωτού
με τα μάτια ορθάνοιχτα,
Είναι καιρός ν’ ανοίξετε τα στόματα
μ’ έναν καινούργιο ορθάνοιχτο λόγο,
Είναι καιρός να επικοινωνήσετε μ’ όλα τα έμψυχα όντα,
Όλοι εσείς οι «ποιητές των πόλεων»
οι κρεμασμένοι στα μουσεία, συμπεριλαμβανομένου και εμού,
Όλοι εσείς οι ποιητές των ποιητών που γράφετε ποίηση
πάνω στην ποίηση,
Όλοι εσείς οι ποιητές του ποιητικού εργαστηρίου,
Όλοι εσείς οι εξημερωμένοι Έζρα Πάουντς,
Όλοι εσείς οι προχωρημένοι, έξαλλοι, αποκομμένοι ποιητές,
Όλοι εσείς οι ζορισμένοι ποιητές του συγκεκριμένου,
Όλοι εσείς οι ποιητές της επιτήδειας γλώσσας,
Όλοι εσείς οι ποιητές των επί εισιτηρίω καμπινέδων
που βαριαναστενάζετε με συνθήματα στους τοίχους,
Όλοι εσείς που ταρακουνιόσαστε στην α’ θέση του τρένου
και που ποτέ δεν κάνατε κούνια κάτω από τις σημύδες.
Όλοι εσείς οι πρωτομάστορες στο πριονιστήριο των χαϊκού
στις Σιβηρίες της Αμερικής,
Όλοι εσείς οι αόμματοι α-ρεαλιστές,
Όλοι εσείς οι αυτο-απόκρυφοι υπερρεαλιστές,
Όλοι εσείς οι ιδεολόγοι της κρεβατοκάμαρας
και δημοκόποι των κομοδίνων.
Όλοι εσείς οι Γκρου-μαρξιστές ποιητές
και Σύντροφοι της αργόσχολης τάξης
που όλη μέρα ρεμπελεύετε
συζητώντας για το προλεταριάτο της εργατικής τάξης,
Όλοι εσείς οι αναρχο-καθολικοί της ποίησης,
Όλοι εσείς οι αυτόχειρες εραστές της ποίησης,
Όλοι εσείς οι μαλλιαροί καθηγητές της ποίησης,
Όλοι εσείς οι κριτικοί της ποίησης
που πίνετε το αίμα του ποιητή.
Όλοι εσείς οι Αστυνόμοι της Ποίησης –
Πού είναι τ’ άγρια παιδιά του Ουίτμαν,
πού είναι οι μεγάλες φωνές που βροντοφώναζαν
με μιαν αίσθηση γλυκύτητας και μεγαλείου,
πού είναι το νέο μεγάλο όραμα,
η μεγάλη κοσμοθεωρία,
το μεγαλόπνοο προφητικό τραγούδι
της τεράστιας γης
και κάθε πράγματος που τραγουδάει πάνω της
κι η σχέση μας μαζί της –
Ποιητές, κατεβείτε
ξανά στους δρόμους του κόσμου
Κι ανοίχτε τα μυαλά σας και τα μάτια σας
με την αρχέγονη απόλαυση του βλέμματος,
Καθαρίστε το λαιμό κι υψώστε τη φωνή σας,
η Ποίηση πέθανε, ζήτω η Ποίηση
με μάτια τρομερά και βουβαλίσια δύναμη.
Μην περιμένετε την Επανάσταση
γιατί θ’ αρχίσει χωρίς εσάς.
Σταματήστε να μουρμουρίζετε και φωνάξτε
για μια νέα ορθάνοιχτη ποίηση
με μια καινούργια αίσθηση
με υποκειμενικά
ή ανατρεπτικά επίπεδα,
ένα διαπασών στο εσώτερον ους
που δονείται κάτω απ’ την επιφάνεια.
Η ποίηση είναι το όχημα
για τη μεταφορά του κοινού
σε μέρη ψηλότερα
που άλλοι τροχοί δεν φτάνουν.
Η ποίηση συνεχίζει να πέφτει από τους ουρανούς
μέσα στους ανοιχτούς ακόμα δρόμους μας.
Δεν έχουν ακόμα σηκώσει τα οδοφράγματα,
οι δρόμοι είναι ζωντανοί ακόμα, με πρόσωπα,
ωραίοι άντρες και γυναίκες ακόμα περπατάνε,
παντού χαριτωμένα πλάσματα, ακόμα,
στα μάτια ολονών το μυστικό ολονών
εκεί θαμμένο ακόμα,
του Ουίτμαν τ’ άγρια παιδιά εκεί κοιμούνται ακόμα,
Ξυπνήστε, περπατήστε στον καθαρό αέρα.

---

Λίγα λόγια από τη μεταφράστρια για τον ποιητή

Ο Λώρενς Φερλινγκέττι (Lawrence Ferlinghetti) γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1919 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Ήταν το πέμπτο παιδί ιταλού μετανάστη από τη Λομβαρδία και γαλλίδας μητέρας. Ορφάνεψε γρήγορα, υιοθετήθηκε από θείους του και μεταφέρθηκε στο Στρασβούργο, όπου πέρασε τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής του. Ξαναγυρίζοντας στην Αμερική μπήκε εσωτερικός σε μια μεσοαστική οικογένεια καθηγητών. Έμεινε μαζί τους μέχρι που τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, όπου πήρε το πτυχίο του στη φιλολογία το 1941. Αμέσως κατατάχτηκε στο Ναυτικό. Έλαβε μέρος στην απόβαση της Νορμανδίας και δούλεψε στην Αντίσταση μαζί με τους ελεύθερους Γάλλους και Νορβηγούς.

Αργότερα εγκαταστάθηκε στο Γκρήνουιτς Βίλατζ, σπουδάζοντας παράλληλα στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια ως το 1947. Το 1948 πήγε στο Παρίσι για να κάνει διδακτορικό στη Σορβόνη. Εκεί άρχισε να γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα — το Her, που εκδόθηκε 12 χρόνια αργότερα — και να μεταφράζει Πρεβέρ. Παντρεύτηκε μια αμερικανίδα φοιτήτρια και γύρισε στο Σαν Φρανσίσκο. Έγραφε κριτική τέχνης σε περιοδικά, έκανε παρέα με εξπρεσιονιστές ζωγράφους και παρακολουθούσε τις ποιητικές συγκεντρώσεις της πόλης. Δημιουργήθηκε έτσι ο πυρήνας του ποιητικού κινήματος του Σαν Φρανσίσκο. Δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στην τοπική επιθεώρηση City Lights. Μαζί με τον διευθυντή του περιοδικού ίδρυσε το 1953 το Βιβλιοπωλειο City Lights Books, με σκοπό να ειδικευτούν στις «ποιητικές εκδόσεις τσέπης». Το 1955 ο Φερλινγκέττι τύπωσε το πρώτο του βιβλίο Εικόνες του Κόσμου που Έφυγε.

Έχει ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο διαβάζοντας ποίηση, έχει λάβει μέρος σε ταινίες και ζωντανές ηχογραφήσεις, ήταν εκδότης και φίλος πολλών beat (και μη) ποιητών. Άνθρωπος της δράσης, πολιτικοποιημένος και ειρηνόφιλος, είναι ευρύτατα γνωστός στην Ευρώπη και την Αμερική. Μόνιμος κάτοικος του Σαν Φρανσίσκο έζησε ως και τα 100 του χρόνια. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν διάφορες μεταφράσεις του. Από τη μελετήτριά του, Ρουμπίνη Θεοφανοπούλου, κυκλοφορούν τα βιβλία Ferlinghetti, ποιήματα (εκδόσεις Πρόσπερος, 1989 – εξαντλημένο) και το Φερλινγκέττι, 100 Χρόνια Ποίηση (εκδόσεις 24γράμματα, 2019).