Λίγες μέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες που θα αναδείξουν τους νικητές των εκλογικών αναμετρήσεων σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, το BookSitting επιλέγει πέντε βιβλία με θέμα – τι άλλο;- τις εκλογές.
Επιμέλεια: Αλεξία Καλογεροπούλου
email: alexia.kalogeropoulou@gmail.com
Καλό βόλι, Θωμάς Σιταράς, εκδόσεις Μίνωας, σελίδες: 272.
Οι κάλπες και τα τερτίπια μιας άλλης εποχής (1864-1940).
Ο γνωστός αθηναιογράφος και μετρ της κοινωνικής ιστορίας και της καθημερινότητας της παλιάς Αθήνας, Θωμάς Σιταράς, στο νέο του βιβλίο παρουσιάζει την εκλογική ατμόσφαιρα στις βουλευτικές και δημαρχιακές εκλογές, την επίδραση των κομμάτων και του κομματισμού, τη λειτουργία της Βουλής και των κυβερνητικών υπηρεσιών, τους βουλευτές και τα ρουσφέτια τους, την εκμετάλλευση των ψηφοφόρων και των ανέργων μέσα από κείμενα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό της εποχής.
Μια γλυκιά και πικρή, συνάμα, αναδρομή στα εκλογικά συμβάντα των παλιών χρόνων, για να μάθουμε, να θυμηθούμε, να συγκρίνουμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτούργησε το δημοκρατικό μας πολίτευμα, μετά την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό. Ένα περιβάλλον γεμάτο πάθος, βία, νοθεία κι επεμβάσεις κάθε τύπου. Κι όλα αυτά σε συνδυασμό με τη «διαστροφική», πολλές φορές, ευστροφία που μας διακρίνει ως Έλληνες δημιουργώντας ατελείωτες ιστορίες. Στην αρχή, προξενούν ιλαρότητα, αλλά μετά θλίψη και προβληματισμό. Ψήφος ή… ψόφος;
Ο αναγνώστης αναλογίζεται τι και πόσα τελικά έχουν αλλάξει στη νεότερη Ιστορία μας. Κι αυτός ο προβληματισμός πιθανόν να βοηθήσει να ερμηνεύσουμε σήμερα αρκετά από τα συμβαίνοντα, αφού το βιβλίο αναδεικνύει τις ρίζες από όπου ξεκίνησαν όλα.
Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου, Ίταλο Καλβίνο, μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς-Radin, εκδόσεις Κριτική, σελίδες: 112.
Ο Αμερίγκο Ορμέα, μέλος κάποιου αριστερού κόμματος, ορίζεται αντιπρόσωπος σ’ ένα εκλογικό κέντρο, προπύργιο των χριστιανοδημοκρατών: ένα εκκλησιαστικό ίδρυμα για ανίατους ασθενείς και άτομα με ειδικές ανάγκες. Η πλήρης εξάρτησή τους από το προσωπικό και τη διεύθυνση του ιδρύματος μετατρέπει αυτούς τους ανθρώπους σε εύκολα θύματα της πιο αναίσχυντης πολιτικής εκμετάλλευσης, εμπλέκοντάς τους σε μια αντιπαράθεση που ούτε τους ενδιαφέρει ούτε τους αφορά πραγματικά. Τα όσα βλέπει και ακούει τη μέρα εκείνη ο Ορμέα τον χαράζουν βαθιά και τον οδηγούν σε δρόμους και λύσεις που δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί.
Μια αληθινή, στην ουσία της, ιστορία με φανταστικούς πρωταγωνιστές, βασισμένη στην εμπειρία του Calvino που παρουσιάζει με το γνωστό διορατικό και καυστικό ύφος του το πάντα επίκαιρο θέμα της ψηφοθηρίας και της νοθείας στην πιο ακραία τους μορφή, συμπυκνώνοντας σε λίγες σελίδες διαχρονικές αλήθειες.
Περί φωτίσεως, Ζοζέ Σαραμάγκου, μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά, εκδόσεις Καστανιώτη, σελίδες: 376.
Σε κάποια χώρα γίνονται εκλογές. Η καταμέτρηση των ψήφων στην πρωτεύουσα αναδεικνύει πρώτη δύναμη το λευκό με ποσοστό περίπου 70%. Oι εκλογές επαναλαμβάνονται την επόμενη Κυριακή και το λευκό ξεπερνά το 80%.
Μπροστά στο διαφαινόμενο κενό εξουσίας, τα δύο μεγάλα κόμματα, ο κρατικός μηχανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες εγκαταλείπουν την πόλη, καταστρώνοντας αστυνομικά σχέδια για να ανακαλύψουν τον υποκινητή.
Μια έκπληξη όμως περιμένει τους κρατούντες: ο πληθυσμός της πόλης αφυπνίζεται, «φωτίζεται», και ανακαλύπτει από την αρχή τις αξίες της αλληλεγγύης, της προσωπικής ευθύνης, της αλληλοβοήθειας. Το Κράτος όμως δεν έχει πει ακόμα την τελευταία λέξη.
Εκλογική συμπεριφορά, Βασιλική Γεωργιάδου & Αναστασία Καφέ, εκδόσεις Παπαδόπουλος, σελίδες: 112.
Τι διαμορφώνει τις επιλογές των ψηφοφόρων; Πότε συμμετέχουν στις εκλογές και γιατί «αρέσει» ένας πολιτικός και κομματικός σχηματισμός περισσότερο; Ποιος υποψήφιος έχει τα προσόντα για να προσελκύσει τον πολίτη;
Η μελέτη της εκλογικής συμπεριφοράς δίνει απαντήσεις σε αυτά και σε άλλα ερωτήματα που επανέρχονται συχνά στις συζητήσεις μας. Καταγράφει όλους τους παράγοντες σταθερότητας και εξηγεί τις μεταβολές, ιδιαίτερα μάλιστα τις απότομες αλλαγές. Ένα «καθιερωμένο» κόμμα μπορεί να χάσει την επιρροή του όταν παράπονα, προσδοκίες και διαμαρτυρίες μετατρέπονται από τον ψηφοφόρο σε διάθεση τιμωρίας ή και εκδίκησης. Με τον ίδιο, σχεδόν, τρόπο που επηρεάζουν τα θέματα των ανισοτήτων, της μετανάστευσης και της ασφάλειας.
Στο πρώτο μέρος αναλύονται τα «ιστορικά μοντέλα» εκλογικής συμπεριφοράς. Στο δεύτερο μέρος το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε πτυχές της εκλογικής συμπεριφοράς που είδαμε στην Ελλάδα μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, η ανάλυση εστιάζει στο φαινόμενο των «Αγανακτισμένων», στην εμφάνιση της Χρυσής Αυγής και στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015.
Οι άλλες εθνικές εκλογές, Ευτυχία Τεπέρογλου, εκδόσεις Παπαζήση, σελίδες: 614.
Το βιβλίο της Ευτυχίας Τεπέρογλου επιχειρεί να προσφέρει μια πρωτότυπη και ολοκληρωμένη προσέγγιση των Ευρωεκλογών στην Ελλάδα από το 1981 έως και το 2014. Η κατανόηση της ελληνικής περίπτωσης βασίζεται σε ένα ευρύτερο θεωρητικό και εμπειρικό σχεδιασμό, με συγκριτικές αναφορές στις αντίστοιχες αναμετρήσεις των κρατών-μελών της ΕΕ.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται στο θεωρητικό πλαίσιο μελέτης όλων των αναμετρήσεων «ήσσονος σημασίας» (όπως οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ, οι κρατιδιακές εκλογές στη Γερμανία καθώς και οι Ευρωεκλογές), προσφέροντας στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό για πρώτη φορά μία εις βάθος παρουσίαση και ανάλυση αυτής της προσέγγισης της εκλογικής ανάλυσης. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αποτελείται από οκτώ κεφάλαια, τα οποία αντιστοιχούν σε καθεμία ευρωπαϊκή αναμέτρηση.
Η συγγραφέας αναλύει τα εκλογικά αποτελέσματα με βάση και τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά, ενώ χρησιμοποιώντας πρωτογενή αποτελέσματα εμπειρικών ερευνών, εντοπίζει την ανάδειξη «ψήφου διαμαρτυρίας» κυρίως ενάντια στα κυβερνητικά κόμματα, αλλά και τη δυνατότητα μιας «χαλαρής» ψήφου λόγω της «απελευθέρωσης» του εκλογικού σώματος από στρατηγικά κριτήρια.
BookSitting 