Το BookSitting διάβασε το βιβλίο «Εκπαιδεύοντας τα παιδιά» του Aldo Naouri και γράφει την άποψή του.
Από την Αλεξία Καλογεροπούλου*
alexia.kalogeropoulou@gmail.com
Aldo Naouri, Εκπαιδεύοντας τα παιδιά, μτφρ. Χριστιάννα Σαμαρά, εκδόσεις Κέλευθος.
Όποιος έχει παιδιά γνωρίζει καλά ότι το θέμα των ορίων είναι εκ των ων ουκ άνευ στη διαπαιδαγώγηση. Τα όρια είναι απαραίτητα όχι μόνο στο τώρα, για την καλή συνεννόηση και την αρμονία των σχέσεων γονιών-παιδιών αλλά και για το μέλλον, για την ισορροπία και την ψυχοσωματική υγεία του παιδιού στην ενήλικη ζωή. Ένα παιδί χωρίς όρια δύσκολα θα γίνει ένας ευτυχισμένος ενήλικος για πολλούς λόγους.
Αυτό είναι το βασικό θέμα που πραγματεύεται το βιβλίο του Γάλλου (με καταγωγή από τη Λιβύη) παιδιάτρου Aldo Naouri. Ο Naouri, εμφανώς επηρεασμένος από τις θεωρίες της ψυχανάλυσης, έγραψε το βιβλίο του, όπως ο ίδιος αναφέρει, προκειμένου να βοηθήσει τους γονείς να οριοθετήσουν την παιδική παντοδυναμία, αυτή τη μάστιγα που δημιουργεί θρασύτατους ή δυστυχισμένος ενήλικες που δεν έχουν μάθει να χαλιναγωγούν τις παρορμήσεις τους.
Ο Naouri δεν στοχεύει να ευχαριστήσει τους αναγνώστες του, επιβεβαιώνοντάς τους ότι καλώς πράττουν όσα πράττουν. Αντιθέτως, επιδιώκει να τους προκαλέσει να αναστοχαστούν τη θέση τους στη ζωή του παιδιού τους αλλά και την αποτελεσματικότητα της μεθόδου διαπαιδαγώγησης που ακολουθούν. Πατέρας και παππούς ο ίδιος, προτρέπει τους πατέρες να σταματήσουν να είναι «διάφανοι», αδρανείς και αθέατοι στη γωνιά τους και να αναλάβουν ενεργά τον πατρικό τους ρόλο με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ακόμα κι αν χρειαστεί να αλλάξουν συνήθειες και να ξεβολευτούν.
Παροτρύνει επίσης τις μητέρες να σταματήσουν να προσπαθούν να είναι απλώς και συνεχώς αρεστές στα παιδιά τους και να αναλάβουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο: την εκπαίδευση των παιδιών τους, ώστε να γίνουν ικανοί και ευτυχισμένοι ενήλικες, ακόμα κι αν πρέπει να τα δυσαρεστήσουν θέτοντάς τους απαγορεύσεις ή λέγοντας «όχι».
Δεν διστάζει όμως να στηλιτεύσει και τις πρακτικές παππούδων και γιαγιάδων που αντικαθιστούν τους γονείς «καννιβαλίζοντας» τον γονεϊκό ρόλο και τους προτρέπει να δεχτούν ότι η διαπαιδαγώγηση του εγγονιού τους αφορά τους γονείς και μόνον αυτούς. Οι ίδιοι, όπως γράφει χαρακτηριστικά, υπήρξαν γονείς. Τώρα ήρθε η σειρά των παιδιών τους, τα οποία θα πρέπει να βλέπουν ως ενήλικες και όχι ως «τα παιδιά» που δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς τη δική τους ανάμιξη.
Ορισμένες από τις απόψεις του Naouri, κυρίως αυτές που αφορούν την ακαμψία και την αυστηρότητά του απέναντι στη συμπεριφορά των παιδιών, έχουν χαρακτηριστεί από ορισμένους ως υπερβολικές. Διαβάζοντας ωστόσο πιο προσεκτικά το κείμενό του διαπιστώνει κανείς ότι όσα γράφει διέπονται από αγάπη και τρυφερότητα απέναντι στα παιδιά ακόμα κι όταν συστήνει αυστηρότητα για την τήρηση της ιεραρχίας της οικογένειας.
Όπως ο ίδιος γράφει «η διαπαιδαγώγηση φαίνεται καταπιεστική αλλά γίνεται πολύ λιγότερο καταπιεστική όταν συνειδητοποιήσουμε ότι το όφελος είναι πολύ μεγαλύτερο». Η αγάπη είναι πολύ σημαντική αλλά από μόνη της δεν αρκεί. Για να γίνει ένα παιδί ώριμος και υπεύθυνος ενήλικος με ανθεκτικότητα στις αναπόφευκτες δυσκολίες της ζωής, είναι απαραίτητη και η καθοδήγηση ώστε να ενισχυθούν οι εσωτερικές του δυνάμεις μέσα από την πειθαρχία, τη συνέπεια και τα όρια που πρέπει να θέτουν οι γονείς.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου καταθέτει την άποψή του γύρω από συγκεκριμένα θέματα που απασχολούν συνήθως τους γονείς, όπως το επιθετικό παιδί, τι λέγεται και τι δεν λέγεται στα παιδιά, τους τσακωμούς των γονιών, την τηλεόραση, τους φίλους, τα ταξίδια και πολλά άλλα ζητήματα και δίνει χρήσιμες συμβουλές για την αντιμετώπισή τους.
Πρόκειται στο σύνολό του για ένα βιβλίο καλογραμμένο, όπου ο Naouri, με φιλοσοφική διάθεση, μοιράζεται με τους αναγνώστες τις γνώσεις που έχει αποκτήσει όχι μόνο από τη θεωρητική του κατάρτιση αλλά και από την πολυετή εμπειρία του στο επάγγελμα του παιδιάτρου.
Ακόμα κι αν δεν συμφωνεί κανείς με όλες τις απόψεις του, διαβάζοντας το «Εκπαιδεύοντας τα παιδιά» νιώθει ότι συνομιλεί με έναν έμπειρο, στο πεδίο του, επιστήμονα. Το μεγαλύτερο κέρδος είναι ότι το βιβλίο αυτό ωθεί τον αναγνώστη στη διαδικασία αυτοκριτικής όσον αφορά τον γονεϊκό ρόλο.
Προσωπικά, όταν τελείωσα την ανάγνωσή του ένιωσα ότι έχω μεγαλύτερη επίγνωση, γνωρίζω γιατί κάνω ό,τι κάνω μεγαλώνοντας το παιδί μου και νιώθω πιο συνειδητοποιημένη και σίγουρη για την ορθότητα των επιλογών μου.
BookSitting 