Αλήτις Τσαλαχούρη | Δύο ποιήματα

Το Σπίτι με τους Ίσκιους

Για χρόνια ήτανε το «Σπίτι με τους Ίσκιους»-Στις γλώσσες τρέχει στοιχειωμένο απ’ το πάλαι-Οι ένοικοί του ξεπεσμένη πλούσια γραία-Και μια υπηρέτρα απ’ τα κεριά τα αναμμένα-Κι όλοι ορκίζονταν πως άκουγαν τους ήχους-Του παρελθόντος του-Του πλούσιου που ετσακίσθη-Σε χρέη και δάνεια-Σε τράπεζας τη δίνη-Φωνές και γέλια απ’ τη σκότεινη τη σάλα-Οπλές αλόγων απ’ τον κήπο στα χορτάρια-Σκαλοπατήματα στην γκρεμισμένη σκάλα-Μεγεθυμένα στων παιδιών τη φαντασία και στων ενήλικων τα λόγια στη βεράντα-Ώσπου η χώρα στου μνημόνιου την κρίση-Αστεγοσύνη στη Μητρόπολη-Πενία-Δίπλα τα τζάνκια και οι πρόσφυγες πολέμων-Που θα υπάρχουν όσο υπάρχει κακουργία-Βρήκαν τη στέγη τους στο »Σπίτι με τους Ίσκιους»–Κι η γραία ό,τι μπόραγε μαζί κι η υπηρέτρα-Τους γιατροπόρευαν με σούπα και ψωμάκι-Στρώναν’ γι’ αυτούς όπου γινότανε κρεβάτι-Κι έπαψε πια για τους μικρόψυχους κατοίκους- Να νάναι το »Σπίτι» της γωνίας »με τους Ίσκιους»– Τους κουβαλούσανε συνέχεια τους μπάτσους-Π’ όσους κοιτούσανε τους πήγαιναν στο Τμήμα-Ή στα δεινά της πόλεως-Τα ψυχιατρεία-Και σε μια μπούκα τους-Η γραία όπως τα φύλλα-Του φθινοπώρου π’ αργοπέφτουν απ’ τα δέντρα-Έπεσε ξέπνοη με μάτια παγωμένα-Πλέοντας πλέον μες στου Σύμπαντος τα πέπλα-Κι η αγαπημένη της-Για χρόνια-Υπηρέτρα-Εξαφανίστηκε στους δρόμους σαν αέρας-Ούτε που έμαθε τι απέγινε κανένας-Μονάχα σκόρπιες φτερουγίζανε οι φήμες-Πως στων αστέγων τις ουρές και τις εστίες-Όσο γι’ αυτό-Το »Σπίτι με τους Ίσκιους»-Σε εργολάβους δόθηκε να το γκρεμίσουν-Και μέχρι τότε τα παιδιά γράφουν στους τοίχους-Γκράφιτι ενάντια σε κράτος και εξουσία-Που τα στολίζουνε η μούχλα κι η υγρασία-Για χρόνια ήτανε το »Σπίτι με τους Ίσκιους»-Στις γλώσσες τρέχει στοιχειωμένο απ’ το πάλαι-Οι ένοικοί του ξεπεσμένη πλούσια γραία- Και μια υπηρέτρα απ’ τα κεριά τα αναμμένα-

---

Σπίτι στο Κάιρο

–Στουπί από ‘να χύμα μαγειρείου– Γριά εξ Αλεξανδρείας και Καΐρου– Το σπίτι της ψαχούλευε του βίου-Το σπίτι της εκείνο που εγεννήθη– Μακριά στο Ελληνικό Νοσοκομείο– Εκεί που ποιητής περιπλανήθη – Τετράγωνα με σβούριζε στο κρύο-Το χάραμα πεζή περιπολία-Mας έκοψε τον δρόμο για το σπίτι– Μας ‘γράψαν ως συμβάντο τους στο Τμήμα– »Ναυάγιο με οδηγό έναν αλήτη»–Στο αίμα μου μαρκάρανε τη λήθη– Σαν βρίσκανε γι’ αυτήν πτωχοκομείο-

Η ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ: Ο στόχος εύρετρα– Μα η γραία– Με εξαφανίσεων καρτέλα– Κι Ύπνους στην τσάντα που το σκάει– Σχέδιο μιας κόρης της στο λάδι– Καυτό από ‘κείνη μες στα χρόνια– Να τη ρημάξουν τα πρεζόνια– Μια γραία με βόμβα– Που δυστυχώς γυρίζει σώα– Κι η κόρη της ουρλιάζει »Ας ψόφαγες τρελή σ’ ένα χαντάκι» -Κι οι μπάτσοι ξεψαχνίζουν τα χαρτιά μου– Πώς βρήκε τον μπελά της η ανθρωπιά μου-

---

Η Αλήτις Τσαλαχούρη γεννήθηκε στην Καμίνα της Κεντρικής Αφρικής. Σπούδασε αναγκαστικά σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Λυκούργου Σταυράκου, γιατί δεν υπήρχε τμήμα σεναρίου. Έχει συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Ταινιών της Δράμας, με τη μικρού μήκους ταινία ‘’Οι δρόμοι περνούν μέσα από τις πόλεις’’, βασισμένης σε διήγημα του Τσαρλς Μπουκόφκι. Για περισσότερα από 25 χρόνια εργάστηκε ως διορθώτρια δημοσιογραφικών δοκιμίων στον ημερήσιο Τύπο, απ’ όπου αποχώρησε το 2010 για λόγους ψυχικής υγείας. Είναι κανονικό μέλος της ΕΣΗΕΑ από το 1996. Η πρώτη της ποιητική συλλογή Το Καρουσέλ του Τσε Γκεβάρα -πεζοποίηση γραμμένη σαν τηλεγράφημα- κυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις της Οδού Πανός. Ακολούθησε η δεύτερη ποιητική της συλλογή, το 2020, με τίτλο Κάθαρμα -πεζοποίηση γραμμένη σαν τηλεγράφημα- και πάλι από τις εκδόσεις της Οδού Πανός. Τον Φεβρουάριο του 2024, στο Θέατρο Τέχνης της Οδού Φρυνίχου, παρουσιάστηκε στην παράσταση «Χάρτινα Τραγούδια» για πρώτη φορά ο κύκλος τραγουδιών της Το τζουκ μποξ της Μαρίτσας, σε μουσική του αδερφού της Φίλιππου Τσαλαχούρη και τη συνοδεία της ηθοποιού Λουκίας Μιχαλοπούλου. Η πρώτη εκτέλεση των τραγουδιών είχε πραγματοποιηθεί με τη φωνή της Λένας Κιτσοπούλου, ενώ ο Δώρος Δημοσθένους στο δίσκο του «On the road» είχε συμπεριλάβει το τραγούδι «Ποτήρι». Την ποίησή της την ονομάζει πεζοποίηση γραμμένη σαν τηλεγράφημα, γιατί λείπουν τα σημεία στίξης, τα οποία κατάπιε η ψυχιατρική αγωγή, αφήνοντας μια παύλα.

Φωτογραφία: Peter Herrmann