Κούμπλα Χαν
Στην Ξαναντού ο Κούμπλα Χαν,
Διέταξε με φιρμάνι να κτιστεί
Ένα παλάτι θολωτό και μεγαλόπρεπο,
Εκεί που ο Αλφ, το ιερό ποτάμι,
Κυλάει μέσα από αμέτρητες σπηλιές,
Που άνθρωπος δεν μπόρεσε να αριθμήσει
Για να χυθεί σε θάλασσα ανήλια.
Δυο επί πέντε μίλια πλούσιας γης
Με τείχη κύκλωσε και πύργους∙
Υπήρχαν κήποι φωτεροί με ρυάκια φιδωτά
Εκεί λοιπόν μοσχοβολούσαν δέντρα
Και σκόρπιζαν ευωδιές θυμιάματος∙
Υπήρχαν αρχαία δάση,
Που είχαν την ηλικία των βουνών,
Κι αγκάλιαζαν ηλιόλουστα σημεία με πρασινάδα.
Αλλά να! εκείνο το ρομαντικό γερτό φαράγγι
Και κάτω το πράσινο βουνό σε θέση εγκάρσια
Σκεπή κατάφυτη από κέδρους!
Άγριος τόπος! Ιερός και συνάμα μαγεμένος
Κάτω η φθίνουσα σελήνη,
Κυνηγημένη από μια γυναίκα,
Που σπάραζε μοιρολογώντας
Τον εραστή και δαίμονά της!
Κι απ΄το φαράγγι αυτό που χοχλακούσε
Αδιάκοπα με αντάρα
Ωσάν η γη γοργά ν΄ αγκομαχούσε,
Καταμεσίς εμφανίστηκε από το πουθενά
ένα πελώριο συντριβάνι∙
Βράχους σφεντόνιζε μεγάλους σα χοντρό χαλάζι
Που έπεφταν κάτω αναπηδώντας
Ή όπως οι κόκκοι του σταριού και τ΄άχυρα
Υψώνονται πάνω από το δάρτη του αλωνιστή.
Και ανάμεσα στις πέτρες τις χορευτικές,
αμέσως και για πάντα
Ξεπήδησε στιγμιαία το ιερό ποτάμι.
Φιδοσερνότανε για πέντε μίλια
Μέσα από δάση και κοιλάδες με ροή
λαβυρινθώδη
Κι ύστερα έφθανε σε αμέτρητες σπηλιές,
Που άνθρωπος δεν μπόρεσε να αριθμήσει
Και χάνονταν με αναβρασμό
Στα βάθη του ατελεύτητου ωκεανού ∙
Και μέσα στη νεροβοή ο Χαν ακούει
Από μακριά προγονικές φωνές
Να προφητεύουν πόλεμο κι αντάρα!
Ο ίσκιος του γιγάντιου θόλου
Που κτίστηκε για ευχαρίστηση και τέρψη
Έπλεε καταμεσίς του πόντου,
Όπου ακουόταν ρυθμός μικτός,
Από το συντριβάνι και τα σπήλαια.
Ήταν ένα θαύμα σπάνιας επινόησης,
Παλάτι θολωτό λουσμένο από τον ήλιο
Με σπήλαια από πάγο!
Μια κόρη με άρπα
Σε όραμα, που είδα μια φορά:
Ήταν καλλονή από την Αιθιοπία
Που έπαιζε με την άρπα της και τραγουδούσε
Ύμνο για το βουνό Αμπόρα.
Εάν μπορούσα να ξαναγεννήσω μέσα μου
Αυτή τη συμφωνία και το άσμα
Τέτοια βαθιά ικανοποίηση θα προκαλούσε
Που με αυτή τη δυνατή και παρατεταμένη
μουσική
Θα έκτιζα αυτό το θολωτό παλάτι στον αιθέρα
Αυτό το θόλο τον ηλιόλουστο!
Αυτά τα σπήλαια του πάγου!
Και όλοι όσοι άκουαν, εκεί θα τα θωρούσαν
Και όλοι θα φώναζαν, Προσέξτε! Προσέξτε!
Τα μάτια του τ΄αστραφτερά, τη χαίτη του,
που ανεμίζει
Πλέξτε έναν κύκλο γύρω του τρεις φορές,
Κλείστε τα μάτια σας με άγιο τρόμο
Γιατί αυτός με μάνα έχει τραφεί
Και χόρτασε τη δίψα του
με νέκταρ Παραδείσου.
(Μετάφραση: Τάκης Π. Πιερράκος)
Kubla Khan
In Xanadu did Kubla Khan
A stately pleasure-dome decree:
Where Alph, the sacred river, ran
Through caverns measureless to man
Down to a sunless sea.
So twice five miles of fertile ground
With walls and towers were girdled round;
And there were gardens bright with sinuous rills,
Where blossomed many an incense-bearing tree;
And here were forests ancient as the hills,
Enfolding sunny spots of greenery.
But oh! that deep romantic chasm which slanted
Down the green hill athwart a cedarn cover!
A savage place! as holy and enchanted
As e’er beneath a waning moon was haunted
By woman wailing for her demon-lover!
And from this chasm, with ceaseless turmoil seething,
As if this earth in fast thick pants were breathing,
A mighty fountain momently was forced:
Amid whose swift half-intermitted burst
Huge fragments vaulted like rebounding hail,
Or chaffy grain beneath the thresher’s flail:
And mid these dancing rocks at once and ever
It flung up momently the sacred river.
Five miles meandering with a mazy motion
Through wood and dale the sacred river ran,
Then reached the caverns measureless to man,
And sank in tumult to a lifeless ocean;
And ’mid this tumult Kubla heard from far
Ancestral voices prophesying war!
The shadow of the dome of pleasure
Floated midway on the waves;
Where was heard the mingled measure
From the fountain and the caves.
It was a miracle of rare device,
A sunny pleasure-dome with caves of ice!
A damsel with a dulcimer
In a vision once I saw:
It was an Abyssinian maid
And on her dulcimer she played,
Singing of Mount Abora.
Could I revive within me
Her symphony and song,
To such a deep delight ’twould win me,
That with music loud and long,
I would build that dome in air,
That sunny dome! those caves of ice!
And all who heard should see them there,
And all should cry, Beware! Beware!
His flashing eyes, his floating hair!
Weave a circle round him thrice,
And close your eyes with holy dread
For he on honey-dew hath fed,
And drunk the milk of Paradise.
Λίγα λόγια για τον ποιητή και το ποίημα από τον μεταφραστή
O ποιητής Samuel Taylor Coleridge γεννήθηκε το έτος 1772 στο Devonshire της Αγγλίας. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και δάσκαλος, νυμφεύθηκε δυο φορές και απέκτησε συνολικά 14 παιδιά. Ο ποιητής ήταν ο μικρότερος από τα αδέλφια. Έλαβε βασική εκπαίδευση στο σχολείο του πατέρα του και ακολούθως μετά τον θάνατο του τελευταίου, το έτος 1781, μετέβη στο Λονδίνο, όπου εκπαιδεύτηκε στο Σχολείο του Χριστού. Στο Λονδίνο ερωτεύθηκε τη Mary Evans, αδελφή του φίλου του Tom Evans. H επιθυμία του πατέρα του ήταν να γίνει κληρικός και για τον λόγο αυτό το έτος 1791 γράφτηκε στο Κολέγιο του Ιησού, που ανήκε στο Πανεπιστήμιο του Cambridge με αντικείμενο σπουδών το μέλλον της Εκκλησίας της Αγγλίας.
Ο Samuel Taylor Coleridge αντιμετώπισε αντισυμβατικά τις σπουδές του και όχι μόνο δεν τις ολοκλήρωσε, αλλά συσσώρευσε μεγάλα χρέη, από τα οποία τον απάλλαξαν τα αδέλφια του. Επηρεασμένος από τις πλατωνικές θεωρίες περί πολιτείας, ο ποιητής επιχείρησε μαζί με τον φίλο του Robert Southey να οργανώσει ανεπιτυχώς μια κομμούνα στις όχθες του ποταμού Susquehanna στην Pensylavania, αλλά το σχέδιο απέτυχε. Eπιστρέφοντας στην Ουαλία, παρά το γεγονός ότι συνέχιζε να είναι ερωτευμένος με τη Mary Evans, το έτος 1795 νυμφεύθηκε τη Sara Fricker. Πιθανότατα για να έχει οικογένεια, ώστε να την εντάξει στο σύστημα της κομμούνας. O γάμος δεν ήταν ευτυχής και ο ποιητής τον περισσότερο καιρό έζησε χωριστά από τη σύζυγό του.
Το ίδιο έτος o ποιητής και ο Robert Southey συνεργάστηκαν στο ανέβασμα ενός θεατρικού έργου με τίτλο Η Πτώση του Ροβιεσπέρου. Ο Robert Southey εγκατέλειψε την υλοποίηση του σχεδίου της κομμούνας και έτσι ο ποιητής παρέμεινε μόνος και αναγκάστηκε να στραφεί στη συγγραφή. Το έτος 1795 ο ποιητής γνώρισε τον William Wordsworth, με τον οποίο έγινε φίλος και επηρεάστηκε από αυτόν στη γραφή του, η οποία από πανηγυρική και συμβατική έγινε πιο φυσική. Το 1796 δημοσίευσε τον πρώτο τόμο ποίησης με τον τίτλο Various Subjects και ξεκίνησε τις δέκα πρώτα εκδόσεις του φιλελεύθερου πολιτικού φύλλου The Watchman.
Έζησε κοντά στον Wordsworth και την αδελφή του Dorothy δυο έτη (1797-1798) και κατά την περίοδο αυτή, οι δυο άνδρες εξέδωσαν από κοινού ένα τόμο ποίησης με τον τίτλο Lyrical Ballads. H συλλογή θεωρείται η σημαντικότερη εργασία της Αγγλικής Ρομαντικής Ποιητικής Σχολής. Το φθινόπωρο του 1798 οι δυο άνδρες ταξίδεψαν στη Γερμανία, όπου ο ποιητής ήλθε σε επαφή με τις φιλοσοφικές θεωρίες του Emmanuel Kant, Jakob Boehme και G. E. Lessing και έμαθε Γερμανικά, τα οποία χρησιμοποίησε αργότερα στο μεταφραστικό του έργο.
Γύρισε στην Αγγλία το έτος 1800 και εγκαταστάθηκε στο Κeswick. Tις επόμενες δυο δεκαετίες δίδαξε φιλολογία και φιλοσοφία, ασχολήθηκε συγγραφικά με την πολιτική θεωρία και τη θρησκεία και διετέλεσε, για βιοποριστικούς λόγους, επί διετία Γραμματέας του κυβερνήτη της Μάλτας. Είχε κακή υγεία, εθίστηκε στη χρήση οπίου και ζούσε με δωρεές και χορηγίες. Από το έτος 1816 έζησε κοντά στον γιατρό James Gillman. To ποίημα Κubla Khan γράφτηκε μετά από χρήση οπίου και σύμφωνα με πληροφόρηση του ιδίου του ποιητή, έμεινε ημιτελές γιατί κάποιος χτύπησε την πόρτα του και διέκοψε το όραμά του. Το 1817, ο ποιητής δημοσίευσε το έργο Βiographia Literaria με κριτικά κείμενα. Συνέχισε να δημοσιεύει ποίηση και πρόζα (Sibylline Leaves, 1817, Aids to Reflection, 1825, Church and State, 1830) και απεβίωσε στο Λονδίνο το έτος 1834.
BookSitting 