Τη νύχτα, καθώς το εκκρεμές της αγάπης αιωρείται
Tη νύχτα, καθώς το εκκρεμές της αγάπης αιωρείται
μεταξύ της αιωνιότητας και του μηδενός,
προσκρούει η λέξη σου στα φεγγάρια της καρδιάς
και το καταιγιστικό μπλε του βλέμματός σου
παραδίδει τον ουρανό στη γη.
Μακρόθεν, μέσα από ονειρομαυρισμένο
άλσος ψυχομαχεί η ανάσα,
και οτιδήποτε χαμένο τριγυρνά, μεγαλοπρεπές σαν τις σκιές του μέλλοντος
Καθετί που πέφτει και ανασηκώνεται,
αφορά τα ενδόμυχά μας:
τυφλό, όπως το βλέμμα που ανταλλάσσουμε,
το χρόνο φιλά στο στόμα.
(Μετάφραση: Αντώνης Κερασνούδης)
Nachts, wenn das Pendel der Liebe schwingt
Nachts, wenn das Pendel der Liebe schwingt
zwischen Immer und Nie,
stösst dein Wort zu den Monden des Herzens
und dein gewitterhaft blaues
Aug reicht der Erde den Himmel.
Aus fernem, aus traumgeschwärztem
Hain weht uns an das Verhauchte,
und das Versäumte geht um, groß wie die Schemen der Zukunft.
Was sich nun senkt und hebt,
gilt dem zuinnerst Vergrabnen:
blind wie der Blick, den wir tauschen,
küsst es die Zeit auf den Mund.
Λίγα λόγια για τoν ποιητή από τον μεταφραστή
Όση ποσότητα μελανιού κι αν έχει ξοδευτεί για να καταλήξει ένας δημιουργός σε μία κορυφαία στιγμή ποιητικής έκφρασης, όσοι τόμοι έρευνας και εάν έχουν γραφτεί για να την περιβάλλουν, απλά δεν αρκούν για να τη δικαιώσουν. Η στιγμή αυτή πρέπει να σταθεί γυμνή και απολύτως ειλικρινής μπροστά στον αναγνώστη, να λειτουργήσει αυτόφωτα, έστω και για έναν μοναδικό αναγνώστη.
Το ερμητικά κλειστό, μουντό, αλλά και συχνά δύσκολο ύφος αυτού του σπουδαίου μεταρομαντικού, γερμανόφωνου ποιητού που καλείται Paul Celan, έρχεται εν έτει 2023 να ξαναξεδιπλώσει όλες εκείνες τις αρετές που μάγεψαν στοχαστές, όπως τον Jacques Derrida και τον Rudolf Steiner. Ο Celan δηλώνει ξανά παρών και μας θυμίζει ότι σε έναν κόσμο που συνεχώς δοκιμάζεται, όλα τίθενται εκ νέου υπό ερώτηση από την ποίηση, όλα ρέπουν προς τη σιωπή, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε ο άνθρωπος βιώνει αυτή τη σιωπή διττά, όχι μονάχα ως θάνατο, αλλά και ως επιστροφή στον οίκο του, στη μήτρα της ύπαρξής του…
Ο Celan είναι ένας μυστικός, όχι όμως ένας ερμητικός ποιητής. Στα ποιήματά του δεν υπάρχει πολυσημία, ούτε καν πανσημία. Ο αναγνώστης πασχίζει να απαγκιστρωθεί από την ανάγκη μονολογικής κατανόησης των λέξεών του, προσπαθώντας ταυτόχρονα να βιώσει ολοκληρωτικά τη γλώσσα του. Εκεί λοιπόν έρχεται η μαγική στιγμή όπου η πολλαπλότητα των νοημάτων του μετουσιώνεται ξαφνικά σε μία καθαρή συνομιλία. Διαβάζοντας την ποίησή του πρέπει κανείς να φροντίζει τις αναπνοές του, να εισπνέει και να εκπνέει στον ρυθμό των λέξεων, αλλά κυρίως να κρατάει την ανάσα του στην κορύφωση των νοημάτων.
Κάποτε, ένας Γάλλος μεταφραστής ρώτησε τον Celan ποιον δρόμο έπρεπε να ακολουθήσει για να αποκρυπτογραφήσει και να κατανοήσει το έργο του και εκείνος του απάντησε : «Η ποίηση δεν επιβάλλει τον εαυτό της, τον αποκαλύπτει. Μην μπαίνετε στον κόπο να κατανοήσετε, απλά να διαβάζετε και να ξαναδιαβάζετε και τότε το ποίημα θα ανοιχθεί από μόνο του…»