Συνέντευξη στην Αλεξία Καλογεροπούλου
alexia.kalogeropoulou@gmail.com
H Βίκη Κοσμοπούλου γεννήθηκε στο Μόντρεαλ. Ολοκλήρωσε τη σχολική εκπαίδευση στην Καλαμάτα. Φοίτησε στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών «Ψυχολογία και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας» του Παντείου Πανεπιστημίου. Εργάζεται ως ψυχολόγος στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Γράφει στίχους, ποιήματα, παραμύθια και πεζά. Το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Το τσόφλι» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος το 2018.
Διηγήματά της περιλαμβάνονται στα συλλογικά έργα «Μνήμη και Αναδημιουργία 1922-2022» (24γράμματα, 2022), «200 χρόνια τώρα» (Μεταίχμιο, ebook, 2021), «Συνομιλίες με τα πρόσωπα του 1821» (24γράμματα, 2021), «Με μία σχεδία» (Παρατηρητής, 2020), «Μεσσηνιακές δημιουργίες» (24γράμματα, 2020), «Αν δεν είμεθα τρελοί, δεν εκάναμεν την επανάστασιν» (Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος και Εθνικό Ιστορικό μουσείο, 2019), «Μια εικόνα, χίλιες λέξεις» (τόμος α΄ και β΄, τοβιβλίο, 2014, 2016), «Καλλιτεχνικό ημερολόγιο» (τοβιβλίο, 2015, 2016, 2019, 2020), «Απίθανες ιστορίες της πόλης μας» (Iwrite, 2015).
Το διήγημά της «Μια απίθανη πόλη» δραματοποιήθηκε από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Διηγήματα, ποιήματα και βιβλιοπαρουσιάσεις της έχουν δημοσιευτεί στις λογοτεχνικές ιστοσελίδες oanagnostis.gr, cultrurebook.gr, τοβιβλίο.net και greekpoetics.gr. Συνεργάζεται με το περιοδικό Ιστορία. Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή το νέο της βιβλίο «Έκτη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εύμαρος.
Κυρία Κοσμοπούλου, αφού σας καλωσορίσω στο Σαλόνι του BookSitting, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς γεννήθηκε η ιδέα για την Έκτη, ένα βιβλίο με ιδιαίτερη θεματολογία. Θα θέλατε να μας πείτε δυο λόγια για αυτό;
Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία να επικοινωνήσω με τους φίλους του βιβλίου. Η σύλληψη της Έκτης έγινε με αφορμή ένα διαγωνισμό της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας της Ελλάδος και του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Το διήγημα εκείνο διακρίθηκε και αποτέλεσε τη μαγιά για το βιβλίο, όχι επειδή διακρίθηκε αλλά γιατί είχα έναν ενθουσιασμό που δεν είχα νωρίτερα.
Μέσα από τις ιστορίες σας στην Έκτη θίγετε φλέγοντα ζητήματα, που εξακολουθούν να μας απασχολούν ως κοινωνία, όπως η θέση και η φύση της γυναίκας, το προσφυγικό, η τρέλα, οι αξίες. Υπάρχει κάποια συγγραφική πρόθεση πίσω από την επιλογή των συγκεκριμένων θεμάτων;
Ο μονόλογος της Έκτης και οι αφηγήσεις των άλλων ηρώων που παίρνουν αφορμή από τα λόγια της- σαν να ήταν χορός τραγωδίας- διατρέχουν κομβικά σημεία της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Και έτσι, όπως η ιστορία δεν ξεφεύγει από το πεπρωμένο της επαναληψιμότητας, αναπόφευκτα θίχτηκαν θέματα που μας αφορούν και μας απασχολούν μέχρι σήμερα με διαφορετικές αποχρώσεις. Η πρόθεσή μου ήταν το βιβλίο να γίνει μια αφορμή ευαισθητοποίησης και εγρήγορσης για το μέλλον.
Οι ιστορίες σας «σταματούν» σε σταθμούς της ελληνικής ιστορίας, σταθμούς που καθόρισαν την πορεία της χώρας μας και τη σημερινή της μορφή. Ξεχωρίζετε κάποιον ως πιο σημαντικό; Και γιατί;
Κάθε σταθμός στην ιστορία μας είναι σημαντικός. Ένας ένας ξεχωριστά και όλοι μαζί έχουν διαμορφώσει το σημερινό σκηνικό σε πολιτικό, κοινωνικό, υπαρξιακό επίπεδο. Είναι ένα ιστορικό gestalt (το όλο είναι κάτι παραπάνω από τα επιμέρους στοιχεία).
«Ο φόβος δεν έχει θέση στον ωκεανό της θνητής ψυχής, είναι απλώς ο αφρός», γράφετε στην Έξοδο. Όμως ο φόβος είναι πανταχού παρόν στη ζωή μας, ιδίως την τελευταία δεκαετία, ένας κατακλυσμιαίος αφρός που πνίγει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη διάθεση για ζωή. Τι γνώμη έχετε για αυτό; Υπάρχει τρόπος να απαλλαγεί κανείς από τον αδιάκοπο φόβο;
Είναι αλήθεια ότι ο φόβος τα τελευταία χρόνια έχει εισχωρήσει μέσα μας με διάφορες μορφές. Ο φόβος λόγω της οικονομικής ανασφάλειας, ο φόβος που γεννήθηκε από την πανδημία, ο φόβος εξαιτίας της εγκληματικότητας είναι κάποιες από αυτές. Οι άνθρωποι πρέπει να είμαστε θωρακισμένοι πνευματικά και ψυχικά για να μπορέσουμε να τους αντιμετωπίσουμε, να πιστέψουμε στη δυναμική μας και να μην αφηνόμαστε στο κύμα που ξεβράζει τον φόβο.
Σε άλλο σημείο του βιβλίου σας αναφέρετε τη ρήση του Μενάνδρου «Κανείς δεν ζει τη ζωή που θα ήθελε να ζήσει». Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; Τι μας εμποδίζει να ζήσουμε τη ζωή που επιθυμούμε;
Ευλογημένος είναι ο άνθρωπος που μπορεί να φτιάξει τη ζωή του όπως τη θέλει. Κάποιοι φέρουν πολλά βαρίδια που σέρνουν στη ζωή τους, έναν εύθραυστο ψυχισμό ή μια σειρά συγκυριών που τους αναγκάζει να αλλάξουν πορεία. Πόσες φορές έχουμε ακούσει το «και να γυρνούσε ο χρόνος πίσω» (θέμα που πραγματεύτηκα στο πρώτο μου βιβλίο). Μεταβαλλόμαστε όσο αποκτάμε εμπειρίες, ωστόσο κάποιοι λένε ότι θα τα έκαναν όλα αλλιώς με την ασφάλεια που τους δίνει το παρόν. Καλό θα είναι να είμαστε τολμηροί, δυνατοί, ισορροπημένοι τη στιγμή που χρειάζεται.
«Ο χρόνος είναι σοφός. Γνωρίζει πότε πρέπει να διακόπτεται η ροή των πραγμάτων», γράφετε. Είναι και δική σας άποψη αυτή; Πώς επιδρά ο χρόνος στη ζωή σας;
Αυτό ήταν μια αναφορά για να αναφερθώ σε γεγονότα που εκτυλίχθηκαν συγκεκριμένο μήνα (Δεκεμβριανά, Σεπτεμβριανά και άλλα). Όμως πολλές φορές η κατάτμηση του χρόνου σε βδομάδες, μήνες, χρόνια είναι κάτι ανακουφιστικό. Μας βοηθά να προγραμματίσουμε, να θέσουμε στόχους, να ελπίζουμε. Από το απλό «Δίαιτα από Δευτέρα» μέχρι το απεγνωσμένο «Άντε να φύγει αυτή η χρονιά», ο χρόνος μάς δίνει ένα χτύπημα στην πλάτη να συνεχίσουμε. Από την άλλη ο χρόνος ξέρει και τα τακτοποιεί όλα μέσα μας. Για μένα ο χρόνος χωρίζεται κυρίως σε εποχές: φθινόπωρο που ξεκινώ δουλειά, χειμώνας που είναι τα γενέθλιά μου, άνοιξη που περιμένω το λουλούδι της δάφνης μου να ανθίσει σαν υπόσχεση, καλοκαίρι που πηγαίνω στο πατρικό μου για διακοπές.
Έχει ασκήσει επιρροή ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, στη διαμόρφωση τόσο της γραφής σας όσο και της προσωπικότητάς σας; Τι ξεχωρίζετε σε αυτόν;
Στη γραφή μπορεί λόγω του ότι ήμουν της θεωρητικής κατεύθυνσης και τελείωσα Κλασσικό Λύκειο, στην προσωπικότητά μου δεν μπορώ να το αναγνωρίσω άμεσα. Θα ξεχώριζα το αρχαίο θέατρο, που τόσους αιώνες μετά εξακολουθεί να είναι ένας ζωντανός οργανισμός.
Ετοιμάζετε κάτι νέο;
Το μεγαλύτερο μέρος μιας συλλογής διηγημάτων ήταν έτοιμο πριν την έκδοση της Έκτης εξαιτίας του ότι η πανδημία είχε καθυστερήσει τις διαδικασίες. Αυτόν τον καιρό την εμπλουτίζω. Ωστόσο τριγυρίζουν στο μυαλό μου διάφορα θέματα για καινούρια βιβλία. Ο χρόνος θα δείξει… Προς το παρόν θέλω να απολαύσω την πορεία της Έκτης.
12 καλλιτέχνες εμπνέονται από τα κείμενα της Έκτης και παρουσιάζουν τα έργα τους στο Black Duck Multiplarte από τις 21 Δεκεμβρίου 2022 στις 19:00.
BookSitting 