Vocalist, performer και μουσικός, ο Παναγιώτης Τερζάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Το ιδιαίτερο χρώμα και η προσαρμοστικότητα της φωνής του υποστηρίζουν διαφορετικά είδη τραγουδιού: σύγχρονο εναλλακτικό ρεπερτόριο, art songs, jazz evergreens, avante garde, world folk και gospel & spirituals που άρχισε να μελετά κατά την περίοδο των μεταπτυχιακών του σπουδών στη Βοστώνη (Master of Music in Vocal performance). Έχει τραγουδήσει στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, ρώσικα, γιαπωνέζικα, εβραϊκά και φυσικά στα ελληνικά, με έμφαση στον ποιητικό λόγο. Μιλήσαμε μαζί του με αφορμή το ρεσιτάλ με τίτλο «Μικροί ανεκπλήρωτοι έρωτες», που ετοιμάζει στον Χώρο Τέχνης Ιδιόμελο, στο Μαρούσι, στις 17 Δεκεμβρίου 2022.
Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το τραγούδι, πότε συνειδητοποιήσατε ότι αυτός είναι ο δρόμος σας;
Η μουσική ήταν έμφυτη μέσα μου. Με συγκινούσαν ρυθμοί, μελωδίες και ιδιαίτερες φωνές από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Στην αγκαλιά των γονιών, μου έχω ανάμνηση να ακούω δίσκους σε ένα δισκοπωλείο απέναντι από το σπίτι μας και να επιλέγω τι θα μου αγοράσουν να ακούσω. Έτσι, αρκετά νωρίς συνειδητοποίησα πως αυτός είναι ο δρόμος μου. Δεν το σκεφτόμουν ποτέ ως επάγγελμα αλλά ως ανάγκη. Η δόνηση του τραγουδιού και του ήχου με ισορροπούσε ανέκαθεν. Ήταν ένα στοιχείο της παιδικής μου καθημερινότητας πολύ προσωπικό και ψυχοθεραπευτικό.
Ποια ήταν τα πρώτα σας ακούσματα;
Θα σας αναφέρω τι θυμάμαι να ακούω σε ηλικία δύο ετών: Λιλιπούπολη- ένας κόσμος μαγικός, Μαρίζα Κωχ, Ελπίδα, Elvis Presley, Βίκυ Μοσχολιού, disco και τα καλοκαίρια δημοτικά τραγούδια στις γιορτές των χωριών. Είναι όλα ήχοι που με διαμόρφωσαν και με επηρέασαν έμμεσα και άμεσα.
Και τα μεταγενέστερα; Τι μουσική ακούτε συνήθως;
Αργότερα ήρθε η περίοδος των μεγάλων ανακαλύψεων. Ανακάλυψα ή συνειδητοποίησα τραγούδια και μουσικές οι οποίες νόμιζα, μέχρι κάποια ηλικία, πως ήταν μέσα στο μυαλό μου. Με είχαν στιγματίσει σε πολύ παιδική ηλικία οι φωνές της Joan Baez, της Βίκυ Λέανδρος και της Φλέρυ Νταντωνάκη, χωρίς να γνωρίζω μέχρι και την εφηβεία ποιες είναι. Μάλιστα κάποια άγνωστά τραγούδια τους που θυμάμαι να τα τραγουδώ, μου πήρε πολλά χρόνια να ανακαλύψω πως όντως… υπάρχουν! Αργότερα εντάχθηκαν στα ακούσματά μου πάμπολλες μουσικές: κλασική, τζαζ, ροκ, ελληνικά, πολύ γαλλικό chanson αλλά και μουσικές από όλον τον κόσμο. Μου ασκούσαν μια γοητεία οι διαφορετικές μουσικές και οι διαφορετικές γλώσσες. Τώρα πια ακούω μουσική πολύ επιλεκτικά. Όταν το κάνω, συνήθως αφορά ορχηστρική μουσική, τις περισσότερες φορές κλασική ή ηλεκτρονική, και σε στιγμές που θέλω να επανασυνδεθώ με κάποια συναισθηματική μου κατάσταση επιλέγω ένα CD από το παρελθόν. Συνειδητοποιώ, βέβαια, πως τα περισσότερα ακούσματά μου έχουν αλλάξει ριζικά και αν επιλέξω κάτι που άκουγα παλιά, είναι καθαρά για συναισθηματικούς λόγους ή για υπενθύμιση. Δεν καταφέρνω να ολοκληρώσω την ακρόαση ενός δίσκου, εκτός αν είναι κάτι που πραγματικά εξακολουθεί να με ενδιαφέρει.
Αυτά τα ακούσματα, στα οποία αναφερθήκατε, τα έχετε εντάξει στο ρεπερτόριό σας;
Τα έχω εντάξει άλλοτε ως έχουν άλλοτε έμμεσα. Για παράδειγμα τα δημοτικά μας τραγούδια, τα οποία με απασχόλησαν και με απασχολούν, τα έχω φιλτράρει μέσα από ένα δικό μου πρίσμα που εξελίσσεται συνεχώς και ο άξονάς του μετακινείται. Εμπεριέχει πια πολύ αυτοσχεδιασμό, κάτι που σύντομα θα παρουσιάσω και μέσω ενός group στο οποίο συμμετέχω, τους «Διάθλασις». Τα υπόλοιπα είδη, για παράδειγμα κομμάτια του Elvis ή του Sinatra και της Baez, ανάλογα με το project, τα εντάσσω κανονικά στα αντίστοιχα live. Το μόνο ρεπερτόριο που αγαπώ αλλά δεν έχω τραγουδήσει live αμιγώς, γιατί δεν μου ταιριάζει, είναι το διεθνές ποπ ρεπερτόριο. Έχει υπέροχα τραγούδια για πιο ανάλαφρες φωνές που ενίοτε ζηλεύω πολύ!
Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που σας επηρέασαν σημαντικά ή ακολουθήσατε εξαρχής έναν δικό σας τρόπο, τη δική σας φωνή;
Τώρα πια συνειδητοποιώ πως με έχουν επηρεάσει όλοι όσοι άκουσα και αγάπησα είτε για ένα χρονικό διάστημα είτε διαχρονικά. Έχω κρατήσει ασυνείδητα ένα tip από τον καθένα και την καθεμία. Ακολούθησα εξαρχής έναν δικό μου τρόπο, όχι γιατί το είχα οργανώσει έτσι, αλλά γιατί έχω μια ιδιαίτερη φωνή – και ενώ αρχικά το στίγμα της παρέπεμπε στο κλασικό τραγούδι, η ψυχή της όμως ήταν αλλού. Αυτό με ταλαιπώρησε βέβαια στην αρχή, γιατί ανήκα παντού και πουθενά, αλλά εν τέλει μού άνοιξε τους ορίζοντες και τον δρόμο για να τραγουδήσω πολλά και διαφορετικά είδη και να τα ευχαριστηθώ πάρα πολύ. Εξ ου και συστήνομαι ως vocalist, πώς να διαλέξεις ένα μόνο είδος και τελικά για ποιο λόγο; Και να σας πω και κάτι μαγικό; Οι φωνές που με ξεκλείδωσαν τεχνικά και με επηρέασαν σημαντικά ήταν οι εκ διαμέτρου αντίθετες από τη δική μου.
Εκτός από τραγουδιστής, είστε και καθηγητής φωνητικής και εκπαιδευτής φωνής. Επομένως δράττομαι της ευκαιρίας να σας κάνω μια ερώτηση που με απασχολούσε πάντα: Πώς βρίσκει κανείς τη δική του φωνή;
Μεγάλη κουβέντα, σημαντικότατη ερώτηση, που μου την κάνουν συχνά και οι μαθητές μου. Πρέπει να αφεθεί στο να εξερευνήσει, να δοκιμάσει και να πειραματιστεί η κάθε φωνή με ό,τι έρχεται στον δρόμο της. Να μην μπαίνει η ταμπέλα νωρίς «η φωνή μου είναι έτσι». Να εμπιστευτούμε τα όρια της φωνής μας, τις πραγματικές δυνατότητές της και πού και πού να την ακούμε ως τρίτοι και να αναρωτιόμαστε: αυτό που ονειρεύομαι να ακούσω είναι αυτό που μπορεί η φωνή μου; Αυτό που της ταιριάζει; Αυτό που ακούω το αξιολογώ στις πραγματικές του διαστάσεις ή ακολουθώ απλά μια προτίμηση ή ένα συναίσθημα; Η φωνή είναι ένα όργανο που το φέρουμε μέσα μας, εξελίσσεται και ωριμάζει μαζί μας. Αν το σεβαστούμε, θα μας δωρίσει τα μέγιστα συναισθήματα και τις καλύτερες αποδόσεις. Για αυτό και οι σπουδαίες φωνές δεν είναι πάντοτε οι τελειότερες.
Ας έρθουμε τώρα στο ρεσιτάλ που ετοιμάζετε στο Ιδιόμελο, στις 17 Δεκεμβρίου, με τίτλο «Μικροί ανεκπλήρωτοι έρωτες». Μας έχετε συνηθίσει σε ένα διαφορετικό ρεπερτόριο από αυτό που θα ακούσουμε. Πείτε μας δυο λόγια για αυτό.
Έχω αρκετό καιρό να κάνω ένα προσωπικό project με ελληνικά τραγούδια. Μέσα στην καραντίνα, ενώ αρχικά έβαλα ένα πλάνο για να κάνω χίλια δυο πράγματα, στο τέλος δεν έκανα σχεδόν τίποτα. Μέσα σε αυτή την αγρανάπαυση αφέθηκα όμως στο αυτί του ακροατή και στο να αφουγκραστώ τι θέλω να κάνω στο τώρα. Ανέσυρα από τις μνήμες μου κομμάτια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας που τραγουδάγαμε με φίλους ή σε χώρους με παρέα και με αγάπη. Ήρθε από μόνο του χωρίς να το πολυσκεφτώ. Δεν ήθελα κάτι ιδιόμορφο και περίπλοκο. Αφέθηκα στην απλότητα αλλά και τη δύναμη του λαϊκού ρεπερτορίου, είτε πρόκειται για ρεμπέτικα είτε για λαϊκά τραγούδια, στη μελωδικότητα και τη συναισθηματική αξιοπρέπεια των ρετρό τραγουδιών και σε ό,τι αγάπησα κατά καιρούς αλλά δεν έχω τραγουδήσει ποτέ: Μοσχολιού, Βάνου, Τσιτσάνη, Χιώτη, Ζαμπέτα ανάμεσα σε άλλους. Έτσι βγήκε ένα ρεσιτάλ με τραγούδια που αφορά «μικρούς ανεκπλήρωτους έρωτες», αυτοτελείς ιστορίες με μουσικές υπέροχες και στίχους μαγικούς από έναν κόσμο που υπάρχει μέσα μου σε ένα κουτάκι που τώρα ξεκλείδωσε και θέλω να το μοιραστώ. Εδώ, να τονίσω πως τα τραγούδια που θα ακούσετε δεν αποκλίνουν από τις αρχικές εκτελέσεις, ώστε να τα προσφέρουμε στα αυτιά των ακροατών αυτούσια με τη δική μου τη φωνή και το δικό μου πρίσμα.
Ετοιμάζετε κάτι νέο;
Μέσα στις γιορτές θα κυκλοφορήσει επίσημα η ελληνική εκδοχή του «Auld Lang Syne» που ηχογράφησα μέσα στην καραντίνα και αγαπήθηκε από αρκετούς φίλους. Επίσης, ετοιμάζω νέα τραγούδια που γράφω εγώ και ευελπιστώ να κυκλοφορήσουν μέσα στο 2023. Πρόσφατα κυκλοφόρησε και ένα άλμπουμ του Δημήτρη Κογιάννη, σε ποίηση Edgar Allan Poe, από τις εκδόσεις «Μικρός Ήρως» και εκεί θα με ακούσετε στο περίφημο «Κοράκι» (The Raven).
BookSitting 