Συνέντευξη στην Αλεξία Καλογεροπούλου
alexia.kalogeropoulou@gmail.com
Γνώρισα τον πρωτοπρεσβύτερο Χαράλαμπο Παπαδόπουλο μέσα από τα βιβλία, τις συνεντεύξεις και τις ομιλίες του, που μπορεί κανείς εύκολα να δει στο διαδίκτυο. Ένας ήρεμος, μειλίχιος άνθρωπος, με ενσυναίσθηση και βαθιά αγάπη για τον συνάνθρωπο. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Φοίτησε στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης και μετέπειτα στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης. Ασχολήθηκε με τις νέες μορφές πληροφοριακής επικοινωνίας, ιδιαιτέρως με το blogging, δημιουργώντας πολλά ιστολόγια με σημαντικότερο το π. Λίβυος: http//plibyos.blogspot.com. Σήμερα ζει στη νότια Κρήτη, στο χωριό Πύργος Μονοφατσίου, και είναι εφημέριος στην ενορία Αγίας Ειρήνης Πύργου. Είναι έγγαμος και έχει τρία παιδιά. Έχει γράψει εννέα βιβλία, με ευρεία θεματολογία που καλύπτει τα μεγαλύτερα ζητήματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο, και όλα έχουν αγαπηθεί από το αναγνωστικό κοινό. Μιλήσαμε μαζί του με αφορμή το νέο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός με τίτλο Θαύματα φτιαγμένα από τραύματα.
Πατέρα Χαράλαμπε, θα ήθελα, καταρχάς, να σας καλωσορίσω στο Σαλόνι του BookSitting και να σας ευχαριστήσω για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε με αφορμή το νέο σας βιβλίο, το ένατο κατά σειρά, αν δεν κάνω λάθος. Πείτε μας δυο λόγια γι΄αυτό, ήταν ένα θέμα που σκεφτόσασταν καιρό;
Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμητική φιλοξενία στον όμορφο διαδικτυακό χώρο σας. Ναι, είναι το ένατο βιβλίο μου, και το θέμα με το οποίο ασχολούμαι είναι ένα ερώτημα που με έχει τυραννήσει όχι μόνο διανοητικά αλλά πρωτίστως βιωματικά. Κυρίως γράφω όταν πονάω και κάτι με τυραννάει.
Πώς θα ορίζατε το τραύμα; Υπάρχει άνθρωπος που δεν το έχει βιώσει; Είναι κάποιοι άνθρωποι πιο επιρρεπείς στα τραύματα;
Το τραύμα είναι μια ψυχική πληγή, ένα ψυχικό ρήγμα που συμβαίνει σε ένα παιδί κυρίως αλλά και σε ενήλικες. Είναι ένα ψυχικό ράγισμα όταν μια βίαιη συμπεριφορά ή κατάσταση παραβιάσει τα όρια της ασφάλειάς μας. Θρυμματίζει τον καθρέπτη μας, την ενιαία εικόνα εαυτού, με αποτέλεσμα να βλέπουμε έπειτα τον εαυτό μας κομμάτια. Ο πόνος είναι αφόρητος, γι’ αυτό και τον απωθούμε. Ό,τι απωθούμε όμως στο υπόγειο της ψυχής, ώστε να μπορέσουμε να ζήσουμε, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Αντιθέτως, ζει και κατευθύνει τη ζωή μας με έναν σκιώδη τρόπο που δύσκολα ανιχνεύεται.
Δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει στο υπόγειο της ψυχής του τραύματα. Πάντες είμαστε τραυματισμένοι και όλοι, συνειδητά ή ασυνείδητα, επιζητούμε τη θεραπεία.
Πώς το τραύμα γίνεται θαύμα; Η απάντηση βρίσκεται ασφαλώς στο βιβλίο σας, αλλά πείτε μας, εδώ, συνοπτικά, την κεντρική ιδέα.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια απάντηση συνταγή ή μια απάντηση για όλους. Γιατί είμαστε τόσο διαφορετικοί. Ωστόσο έρχεται μια στιγμή που συνειδητοποιείς ότι πίσω από τα πολλά βάσανα και τις κακοδαιμονίες της ζωής σου, δεν κρύβεται απλά η άτυχη μοίρα σου ή κάποιος που θέλει να σου κάνει κακό, αλλά κάτι πιο βαθύ και σύνθετο. Και τότε λαμβάνεις την απόφαση να αναμετρηθείς μαζί του. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα εξαφανιστεί η τραυματική εμπειρία, αλλά ότι θα της δώσεις λόγο, φωνή, έκφραση, θα τη φωτίσεις και επειδή ακριβώς κάθε τραύμα είναι μια δύναμη που έχει παγώσει μέσα μας, όταν τη ζεστάνεις γίνεται θαύμα ζωής.
«Κάθε φορά που διηγούμαστε την ιστορία της ζωής μας, ξορκίζουμε το κακό από την ψυχή μας», γράφετε. Γιατί, κατά τη γνώμη σας, συμβαίνει αυτό;
Καταρχάς διότι δίνουμε φωνή στο τραύμα μας. Το βγάζουμε από το σκοτάδι που ζούσε. Από το ασυνείδητο. Ο λόγος δεν είναι μια τυχαία πράξη στον άνθρωπο. Ο λόγος φτιάχνει νοήματα και αφηγήματα ζωής. Διηγούμενοι ξανά και ξανά μια τραυματική εμπειρία τής δίνουμε την ευκαιρία να πάρει νέα θέση στο σήμερα της ζωής μας. Την ερμηνεύουμε, την καταλαβαίνουμε, τι έγινε τότε, τι μπορεί να σημαίνει σήμερα. Τι κάνω με το παρόν και το αύριο της ζωής μου; Δεν είναι απλά ότι το κουβεντιάζω, αλλά ότι το αφηγούμαι μέσα από νέες ερμηνείες, το φωτίζω ώστε να το ξαναδιαβάσω από την αρχή, δίνοντάς του νέα κατεύθυνση πλέον στη ζωή μου. Το επανατοποθετώ. Φτιάχνω μια νέα ιστορία γύρω από αυτό. Αυτό είναι θεραπευτικό.
Είναι η προσευχή ένας τρόπος να κλείσουμε τα τραύματα; Σε τι μας βοηθάει;
Σαφέστατα και είναι. Διότι η προσευχή είναι κοινωνία με τον Θεό και τον βαθύτερο εαυτό μας. Είμαστε εικόνες Θεού που σημαίνει ότι ο Θεός ζει μέσα μας. Η προσευχή ενεργοποιεί μια σχέση που είναι βαθιά θεραπευτική. Πρώτον, φέρει χαοτικά στοιχεία της ψυχής μας στο φως του λόγου. Κάνει σχέση τα πιο σκοτεινά σημεία της ύπαρξής μας. Στην προσευχή δεν πάμε να πούμε στον Θεό πόσο υπέροχοι και τέλειοι είμαστε, αλλά ότι αισθανόμαστε συντρίμμια, κομμάτια και ζητάμε να μας ενώσει. Να μας κάνει και πάλι σώους, δηλαδή ολόκληρους. Αυτό είναι και το νόημα της σωτηρίας, να βρούμε και πάλι την ενότητά μας, την ακεραιότητα της εικόνας του Θεού μέσα μας. Γιατί τώρα είμαστε χίλια αντιφατικά κομμάτια, άλλα θέλουμε άλλα κάνουμε, άλλα νιώθουμε και άλλα πράττουμε. Η προσευχή είναι ένα πανέμορφο ταξίδι, είναι η απάντησή μας στο μυστήριο της ζωής.
Πώς αποκαλύπτεται ο Θεός; Μπορεί μόνος του ο άνθρωπος να τον βρει; Και πώς θα καταλάβει κανείς ότι τον έχει αγγίξει η χάρη του Θεού;
Ο Θεός είναι μια συνεχής αποκάλυψη. Διαρκώς δίνει σημάδια της Παρουσίας Του. Το θέμα είναι εάν εμείς έχουμε την καθαρότητα να τα αντιληφθούμε. Και όταν λέω καθαρότητα, εννοώ υπαρξιακή. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει να είμαστε παρόντες στη ζωή μας. Να μην είμαστε χαμένοι στον νου, στις σκέψεις και στους λογισμούς, στα πάθη, στις εντάσεις και στις φασαρίες που δημιουργούμε στην καθημερινότητά μας. Ο Θεός περπατάει δίπλα μας, μέσα μας, το ερώτημα είναι εάν έχουμε την ησυχία που χρειάζεται ώστε να τον ακούσουμε, εάν έχουμε την καθαρότητα να τον δούμε. Ο άνθρωπος χρειάζεται να ποθήσει τη συνάντηση με τον Θεό. Να ησυχάσει και να ανοίξει την καρδιά του. Τα άλλα είναι δουλειά του Θεού. Θα έρθει, και τότε σαφέστατα το αντιλαμβάνεσαι διότι είναι κατακλυσμιαία η παρουσία Του. Αλλάζουν τα πάντα χωρίς να αλλάξει τίποτα. Πλέον δεν είσαι ο ίδιος. Υπάρχει μέσα σου μια απίστευτη χαρά και ειρήνη, χωρίς εξωτερικά να αλλάξει κάτι. Αισθάνεσαι μια πληρότητα, φως και χαρά. Χαίρεσαι με τα πάντα και τους πάντες, αγαπάς και ερωτεύεσαι. Τα πάντα από το πιο απλό μέχρι το πιο σύνθετο έχουν πλέον νόημα, φως, μιλάνε όλα μέσα σου και σε διδάσκουν. Έχεις περάσει μέσα στον γνόφο του μυστηρίου της ζωής. Μια νεφέλη, ένα σύννεφο σε έχει πάρει και σε οδηγεί. Όλα ρέουν και κυλούν με απίστευτη ομορφιά και ενέργεια. Έχεις ξαναγεννηθεί.
Τιμωρεί ο Θεός;
Σαφέστατα και όχι. Ο Θεός είναι αγάπη. Όχι έχει αγάπη, είναι Αγάπη. Εάν πολλές φορές επιτρέπει κάτι στη ζωή μας, είναι πάντα μέσα σε ένα πλαίσιο μαθητείας και προσωπικής εξέλιξής μας.
Τι είναι το θαύμα; Γίνονται θαύματα σήμερα;
Πάντα γίνονταν και θα γίνονται θαύματα. Η ίδια η ζωή είναι ένα θαύμα. Τα πάντα ζουν μέσα στο μυστήριο του Θεού. Το θαύμα είναι μια θέα στο αλλιώς της ύπαρξης.
Γιατί αργεί, πολλές φορές, το θαύμα;
Γιατί δεν είμαστε έτοιμοι να το δούμε και να το εκτιμήσουμε. Πολλές φορές, όταν ένα μεγάλο δώρο μάς δοθεί λάθος στιγμή, το καταστρέφουμε.
Είναι εύκολη η σχέση με τον Θεό; Ποιες είναι οι πιο μεγάλες δυσκολίες;
Δεν είναι εύκολη, όπως δεν είναι εύκολες οι μεγάλες και αληθινές αγάπες, αλλά γι’ αυτό και αξίζουν. Ο πιο μεγάλος κίνδυνος είναι όταν θα έρθει η στιγμή που ο Θεός, μετά από μια περίοδο έντονης παρουσίας Του στη ζωή μας, θα κρυφτεί, θα αποτραβηχτεί ώστε να δοκιμάσει την αγάπη και την πίστη μας. Τότε λοιπόν, στη φαινομενική απουσία Του, υπάρχει ένας κίνδυνος, ο πειρασμός να Τον αντικαταστήσουμε με ένα ψεύτικο είδωλο. Να βάλουμε στη θέση ενός αληθινού έρωτα μια ψεύτικη αγάπη.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου σήμερα;
Ότι δεν μας μαθαίνει κανείς την τέχνη της ζωής. Κι αυτό έχει ολέθριες συνέπειες. Μας μαθαίνουν τα πάντα εκτός από το πώς να ζούμε με πληρότητα, καλύπτοντας τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες μας.
Μια που το βιβλίο σας αναφέρεται στα τραύματα, θα ήθελα να σας ρωτήσω πού αποδίδετε την αύξηση των κακοποιήσεων και των δολοφονιών γυναικών από τους συζύγους ή τους συντρόφους τους, που παρατηρείται στις μέρες μας; Γιατί τόση αγριότητα στις ανθρώπινες σχέσεις;
Είναι πολυπαραγοντικό θέμα. Δεν χωράει σε μια απλή, εύκολη και σύντομη απάντηση. Σαφέστατα έχει να κάνει με τον τρόπο που μεγαλώνουμε και με τη βία που ασκεί η καθημερινότητα πάνω μας, ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Μην ξεχνάτε ότι ο άλλος γίνεται πάντα ο καθρέπτης του εαυτού μας. Φανερώνει ό,τι ατακτοποίητο έχουμε μέσα μας. Δεν φταίει ο άλλος για την αγριότητά μας, αλλά τα δικά μας σκοτάδια.
Όλα τα βιβλία σας έχουν σημειώσει σημαντική επιτυχία και σας συγχαίρουμε θερμά γι΄αυτό. Να περιμένουμε κάποιο νέο βιβλίο το επόμενο διάστημα;
Νομίζω πως, εάν ο Θεός μου δώσει ζωή, θα έχουμε κι άλλα βιβλία, γιατί κι εγώ προσπαθώ μέσα από το γράψιμο να φωτίσω τα σκοτάδια μου και, πιστέψτε με, έχω πολλά ακόμη που ζητάνε φως.
BookSitting 