Εξάλειψε τα μάτια μου
Εξάλειψε τα μάτια μου: δύναμαι* να σε βλέπω,
σφράγισε τα αυτιά μου: δύναμαι να σ’ ακούω,
και χωρίς πόδια δύναμαι να ’ρθω κοντά σου,
ακόμη και χωρίς μιλιά** δύναμαι να σε ικετεύσω.
Διαμέλισε τα χέρια μου και εγώ θα σε αγγίξω
με την καρδιά μου, σαν να ’ναι ένα χέρι,
παύσε την καρδιά μου
και ο νους μου θα ξεκινήσει να χτυπά
εάν σπείρεις τη φωτιά στα λογικά μου
τότε θα σε κουβαλώ στο αίμα μου.
(Μετάφραση: Αντώνης Κερασνούδης)
[Σημειώσεις του μεταφραστή]
* κατά την ελληνική μεταφορά του όρου «kann» προτιμήθηκε ο όρος “δύναμαι”, έναντι του γλωσσικώς συνηθέστερου όρου «μπορώ», με στόχο να αποτυπωθεί πληρέστερα η συνηθισμένη από τον Rilke έκκληση για υπέρβαση των ανθρωπίνων αισθήσεων και βίωμα του αγνώστου.
** κατά την ελληνική μεταφορά του όρου «Mund» προτιμήθηκε ο μεταφορικός όρος “μιλιά” σε σχέση με τον κυριολεκτικό όρο «στόμα» χάριν του συμβολισμού που συχνά χαρακτήριζε τους λεπτούς, αλλά και συχνά ομόκεντρους κύκλους λυρικής έκφρασης του Rilke.
Lösch mir die Augen aus
Lösch mir die Augen aus: ich kann* dich sehn,
wirf mir die Ohren zu: ich kann dich hören,
und ohne Füße kann ich zu dir gehn,
und ohne Mund noch kann ich dich beschwören.
Brich mir die Arme ab, ich fasse dich
mit meinem Herzen wie mit einer Hand,
halt mir das Herz zu, und mein Hirn wird schlagen,
und wirfst du in mein Hirn den Brand,
so werd ich dich auf meinem Blute tragen.
Λίγα λόγια για τον ποιητή από τον μεταφραστή
O Rainer Maria Rilke υπήρξε ο ποιητής που οδήγησε την ομορφιά στα λυρικά της όρια. Γεννημένος στην Πράγα του 19ου αιώνος, σε μία γερμανόφωνη κοινωνία που ταλανιζόταν από τα αισθήματα της δυσπιστίας, της μοναξιάς και της βαθιάς ανησυχίας, κατάφερε σταδιακά να δημιουργήσει μέσα από τις παιδικές του μνήμες την πρώτη ύλη για την μετέπειτα μεγαλειώδη ποίησή του. Η παιδική του πορεία χαρακτηριζόταν από τη φιλασθενεία, την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση και ευαισθησία του, αλλά και την αντίθεσή του στη στρατιωτική ζωή για την οποία τον προόριζε ο πατέρας του.
Τα λυρικά του θέματα κινούνταν από τις παρυφές της παραδοσιακής συμβολικής ποίησης έως την παλίρροια του ρομαντικού κινήματος. Υπήρξε ένας αξεπέραστος οραματιστής του περιβάλλοντος κόσμου, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη ευαισθησία, χρωματισμένη σε τόνους τόσο λεπτούς, τόσο μουσικούς, αλλά και βαθιά ενοραματικούς. Η ποίησή του αποτελούσε μια συνεχή έκκληση υπέρβασης των ανθρωπίνων αισθήσεων, βιώματος του αγνώστου, του μη ορατού και παραβίασης της τρομερής σιωπής των ζωντανών πραγμάτων
Θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς ότι το έργο και η ζωή του Rilke θα ήταν δυνατόν να συνοψιστεί σε τρεις άξονες: στην πρώιμη προσπάθεια αποτίμησης της τέχνης του, στην ώριμη ερευνητικής φύσεως ψυχολογική του εργασία και στην ύστερη συγκέντρωση των προσωπικών του αναμνήσεων.
Λίγα λόγια για τον μεταφραστή
Ο Αντώνης Κερασνούδης ξεκίνησε να αποκρυπτογραφεί τα μυστικά της Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Ruhr, του Bochum της Γερμανίας, όπου και διατηρεί έως σήμερα τη θέση του Επίκουρου Καθηγητή. Ζει στις Σέρρες, ιχνηλατεί την ποίηση όχι στα ράφια των βιβλιοπωλείων, αλλά μέσα από την ιατρική παρατήρηση των ανθρωπίνων ψυχών. Διδάσκεται καθημερινά από τις ιστορίες ζωής, αλλά και τη γλώσσα των σωμάτων που νοσούν.
Η ποίηση αρχίζει και τελειώνει για τον ίδιο με τις λέξεις της, δεν επιτρέπει ούτε ένα βήμα παραπέρα. Προτιμά να την αφουγκράζεται καθώς διαλέγεται με τον εαυτό της, ανάμεσα στη μυστική συνεννόηση των λέξεών της, παρά να τη βιώνει δια των τελεολογικών χειλιών ενός τρίτου προσώπου. Το δικό του ρομαντικό αίσθημα για τον κόσμο μοιάζει με το αίσθημα του αρρώστου για την υγεία…