#71 | Μένουμε σπίτι και γράφουμε | Δέσποινα Ασβεστά

Μάθε να γελάς με τα μάτια*

Αγαπημένοι μου,

ψυχραιμία… για τα γεγονότα που τρέχουν, για τα γεγονότα που αλλάζουν διαρκώς. Ας  αποστασιοποιηθούμε λίγο από τον καταιγισμό πληροφοριών και καταστροφολογίας που δεχόμεθα καθημερινά. Ψυχραιμία, γιατί ο χειμώνας που θα μας βρει θα είναι δύσκολος. Σίγουρα θα μας βρει ο χειμώνας, δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα γιατί κανείς από μας και τους γνωστούς μας, ειδικά τους νέους, δεν θα πάθουμε κάτι εκτός από μία απλή γρίπη ή ένα κρύωμα ακόμη και σε πιο βαριά μορφή και λοιπά, αν κάνουμε αυτά που πρέπει και προσέχουμε. Έτσι θα αποφύγουμε και τα χειρότερα που όλοι σκεφτόμαστε από το φόβο που μας έχει καταβάλει σε αυτό που ζούμε, το καινούριο, το άγνωστο. Όχι πανικός. Οφείλουμε να προσέχουμε για εμάς, τους δικούς μας, τους γονείς μας, τους παππούδες μας, τις ευπαθείς ομάδες όλου του κόσμου. Το πρόβλημα εδώ δεν είναι ατομικό. Είναι συλλογικό. Να που ήρθε η στιγμή λοιπόν να έρθουμε αντιμέτωποι με την ανθρωπιστική κρίση και να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας, καθώς η δράση παραμένει ατομική.

Οι επιστήμες έχουν  εξελιχθεί τόσο στις μέρες μας, η ιατρική καθώς και ο τομέας της τεχνολογίας που σίγουρα αργά ή γρήγορα όλα αυτά θα ξεπεραστούν. Ας κρατήσουμε μερικές ψυχικές δυνάμεις  λοιπόν γιατί από το φθινόπωρο και έπειτα θα έχουμε όντως  μεγάλα οικονομικά προβλήματα και θα πρέπει να εστιάσουμε σε αυτά καθώς και την επίλυσή τους. Ψυχραιμία λοιπόν… γιατί το ξέρουμε από τώρα, γιατί όλοι έχουμε ξαναζήσει δύσκολες οικονομικές καταστάσεις και γνωρίζουμε ότι θα τις ξαναζήσουμε. Γι’ αυτό δεν πρέπει να αφήσουμε τον πανικό να γεννηθεί, να τρέφεται από τα ψυχικά μας αποθέματα καθώς και να βρει χώρο να φωλιάζει στις σκέψεις μας. Μέχρις ότου λοιπόν έρθουν αυτές οι δυσχερείς οικονομικές μέρες και επιστρέψουμε στη ρουτίνα μας, μιας και αυτόν τον καιρό οι παρέες μας είναι μόνο ο ίδιος μας ο εαυτός και οι άνθρωποι κυρίως με τους οποίους μένουμε στο σπίτια μας, μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τον άπλετο ελεύθερο χρόνο που έχουμε, όπου κάτω από φυσιολογικές συνθήκες τον βρίσκουμε δύσκολα, παλεύοντας ο καθένας μας  να τον ξεκλέψει μέσα από τη ρουτίνα του.

Σκεφτείτε λίγο… Έχετε παρατηρήσει ποτέ όλες τις φάσεις του ήλιου, από την ανατολή έως και τη δύση του; Αναλογικά με τα χρόνια που ζούμε, την ευκολία πρόσβασης στο να παρατηρήσουμε αυτή την εικόνα, αναζητώντας απλώς ένα σημείο στο οποίο να έχουμε οπτική πρόσβαση, μία δραστηριότητα εντελώς ανέξοδη, με μόνο εφόδιο την ψυχική μας ηρεμία, συγκέντρωση για να απολαύσεις τις στιγμές αυτές, υποθέτω, καθώς και χρόνο. Άπλετο χρόνο, χωρίς κάτι να σε δεσμεύει μετά κάποιο ραντεβού για δουλειά, κάποιο τελευταίο δρομολόγιο λεωφορείου που θα χάσεις τρέχοντας με το ρολόι στο χέρι για να το προλάβεις ή ακόμη και το καθιερωμένο καφεδάκι μέσα στη μέρα σου.

Ε, τώρα έχουμε κάπως την ευχέρεια αυτή για κάτι τόσο απλό που δεν έχουμε ξανακάνει. Δεν νομίζετε; Ε, αν τώρα σε μερικούς από εμάς, το σώμα μας έχει καταγράψει αυτές τις μοναδικές εικόνες πάνω σε κάποιο βουνό σε περίοδο διακοπών μάλλον, ενεργοποιώντας έτσι νου, σκέψη, συναίσθημα,  τότε απλώς ας απολαύσουμε τον ήλιο την ώρα που σκάει στα μπαλκόνια μας, χαζεύοντας τα μπλε χρώματα του δειλινού. «Είναι το χρώμα αυτό που με τρελαίνει… Πώς το αγαπώ αυτό το μωβ!». Απλά καθημερινά πράγματα που η φύση μάς προσφέρει απλόχερα αλλά στον εγκέφαλό μας έχουν καταγραφεί ότι συμβαίνουν, χωρίς όμως να τους δίνουμε τη σημασία που τους αναλογεί θεωρώντας τα ως δεδομένα ή γιατί δεν μας φτάνει ο χρόνος.

Αρκετοί από εμάς σκεφτόμαστε, λίγο πριν μας πάρει ο ύπνος το βράδυ, ακόμη και πολλές φορές μέσα στη μέρα μας, όταν ο φόρτος εργασίας μάς πρεσάρει δουλεύοντας εντατικά και αδιάκοπα ή  τρέχοντας από εδώ και από εκεί για να προλάβουμε, μακάρι η μέρα να είχε παραπάνω ώρες έτσι ώστε να μπορούσαμε να ξεκουραζόμασταν, να κάναμε μία χαλαρή βόλτα μέσα στη μέρα, να διαβάζαμε ένα βιβλίο, να μαγειρεύαμε περισσότερο ή εν τέλει να περνάγαμε παραπάνω χρόνο στα σπίτια μας. Τόσο απλά πράγματα, που με τους σημερινούς μας ρυθμούς δεν έχουμε δυνατότητα να τα εντάξουμε κι αυτά στο πρόγραμμά μας.

Εδώ κολλάει πολύ χαρακτηριστικά κάτι που το έχουμε σκεφτεί αρκετοί από εμάς. Όταν δεν έχεις χρόνο θέλεις να κάνεις τόσα πολλά και όταν έχεις ελεύθερο ουσιαστικό χρόνο πραγματικά δεν γνωρίζεις τι να τον κάνεις, γιατί ακριβώς δεν είσαι μαθημένος σε αυτό. Δεν νομίζετε; Έτσι κάτι το οποίο δεν μας είναι γνώριμο, πολλές φορές μας δημιουργεί το αίσθημα της σύγχυσης και του πανικού στον τρόπο που θα λειτουργήσουμε. Έχουμε μετατρέψει το αίσθημα του αυτοπεριορισμού και της μη υπερκατανάλωσης στο μέγιστο πρόβλημα της ζωής μας αυτή τη στιγμή. Είναι δεδομένο ότι στο πέρασμα των αιώνων γεννιόμαστε πλέον με καταγεγραμμένα όλα αυτά τα δεδομένα  στο DNA μας. Συν τοις άλλοις δημιουργούμε συνέχεια ανάγκες ξανά και ξανά καταναλώνοντας όλο και περισσότερα. Γι’ αυτό ασυνείδητα περνάμε σε οργανική ταραχή που μας κάνει να λειτουργούμε σπασμωδικά. Είναι περίεργο και ταυτόχρονα τρομακτικό όταν συνειδητοποιείς ότι ισχύει κάτι τέτοιο. Δεν μας ήταν ποτέ γνώριμο ούτε σαν σκέψη γιατί ο οργανισμός μας δεν είναι μαθημένος στις παύσεις και στην ηρεμία.

Το ρολόι δεν σταματάει ποτέ να χτυπά κι εμείς έχουμε μάθει να κοιτάμε πάντα την ώρα, κυνηγώντας το κάθε λεπτό. Το μυαλό και το σώμα μας είναι εκπαιδευμένο να λειτουργεί ρομποτικά. Αν λοιπόν κάτω από αυτές τις συνθήκες αποφασίσεις να ηρεμήσεις τους ρυθμούς σου, αλλάζοντας προσωρινά συνήθειες, απλά νιώθεις όλο αυτό να σε καταβάλει αρνητικά. Εισπνέοντας βαθιά, θα νιώσεις μεγάλη κόπωση στην αρχή γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Το μυαλό και το σώμα μας έχει εκπαιδευτεί να λειτουργεί ρομποτικά.

Ας απολαύσουμε λοιπόν λίγες από αυτές τις  ώρες (στο χώρο του ο καθένας) αυτά τα αγαθά της φύσης, όπως και πολλά άλλα. Από την μυρωδιά του αέρα, ανοίγοντας το παράθυρο το πρωί, μέχρι το να μειώνουμε ουσιαστικά τις αποστάσεις με τους δικούς μας και τους φίλους μας τηλεφωνικά ή διαδικτυακά. Μέχρι τώρα οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας, στην οποία θα επιστρέψουμε σύντομα, όχι μόνο δεν μας επιτρέπουν να δίνουμε σημασία, να αφουγκραζόμαστε τι συμβαίνει αλλά μας είχε μετατρέψει άθελά μας σε φυσικούς αυτουργούς όλων αυτών των άπλετων αγαθών μέσω των καταχρήσεων αλλά και μέσω πληθώρας αναγκών που έχουμε επιβάλει στις ζωή μας, εντείνοντας έτσι και τη συνεχής μεγάλη οικολογική καταστροφή, καθώς κατανοούμε πως όλα στον πλανήτη  λειτουργούν αλυσιδωτά, με τη μόνη διαφορά ότι οι μόνοι υπαίτιοι για την καταστροφή του είναι ο άνθρωπος.

Έτσι κυλούν και αυτές οι μέρες, αφού σιγά σιγά προσαρμοζόμαστε στην ηρεμία, χαλαρώνοντας το σώμα μας, ξαναξεσκονίσαμε από την αρχή (με δυσκολία βέβαια για πολλούς) τις βασικές αρχές που θεωρητικά τις γνωρίζαμε από μικρά παιδιά, να προσέχω τον οργανισμό μου και να σέβομαι τον συνάνθρωπό μου. Κάθομαι λοιπόν στο σπίτι το οποίο βρίσκεται σε ένα βουνό (μακριά από την μεγαλούπολη, σε νησί αλλά κοντά σε πολιτισμό για όσους πανικοβλήθηκαν) με τον ήλιο να με λούζει από το παράθυρο εδώ και μερικές ώρες. Το οπτικό μου πεδίο κοιτάζοντας μπροστά, πέρα από την οθόνη του υπολογιστή, σταματάει στον ορίζοντα της θάλασσας, ο ήχος του αέρα ανακατεύεται διακριτικά με τον χαρακτηριστικό ήχο της κουδούνας των προβάτων, τα οποία κάνουν κι αυτά την καθιερωμένη βόλτα τους για βοσκή εδώ πιο κάτω καθώς και με τις ομιλίες από τις κότες, οι οποίες με τη σειρά τους σεργιανίζουν καθημερινά αυτές τις ώρες στο κάτω μέρος του κήπου. Όλο αυτό διακόπηκε για λίγο μόνο όταν μου χτύπησαν την πόρτα. Ανοίγοντας, βρήκα κάτω στο πλατύσκαλο μία σακούλα με φρέσκα αυγά από τις φίλες μας και φρέσκα χόρτα από το χωράφι εδώ δίπλα.

Αυτές τις δύσκολες ώρες που διανύουμε, έχω το προνόμιο να βρίσκομαι σε αυτό το μέρος. Προνόμιο όχι τόσο από άποψη προστασίας (διότι σε όποιο μέρος κι αν βρίσκεται κανείς αν δεν τηρεί τους κανόνες υγιεινής σχολαστικά, να δεν προσέχει δηλαδή τον οργανισμό του, θα αντιμετωπίσει τις γνωστές καταστάσεις αυτός και οι γύρω του, καθήκον ατομικό και ο σεβασμός στους γύρω μετά, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω δηλαδή) αλλά προνόμιο, γιατί όλες αυτές τις μέρες καθώς αποφεύγω να κυκλοφορώ στο κέντρο, νιώθω πιο κοντά στη φύση. Παρατηρώ από κοντά την αλλαγή του περιβάλλοντος σύμφωνα  με τις καιρικές συνθήκες. Τα χρώματα του ουρανού, τα λουλούδια της άνοιξης που γίνονται όλο και πιο έντονα αυτούς τους μήνες αλλά και η μυρωδιά των δέντρων, που σε προσελκύει να θαυμάσεις τους καρπούς τους. Η αίσθηση που αποκτούσα περιπλανώμενη κάτω στο χωράφι ήταν σα να γνωρίζει η φύση ότι παρατηρείς γύρω όλη αυτή τη βλάστηση τόσο έντονα, τους καρπούς των δέντρων που μοιάζουν λαχταριστοί, βέβαιη ότι τους θαυμάζεις και σίγουρη ότι με τα μάτια σου τους μεταφέρεις το μεγαλύτερο ευχαριστώ σα να σου προσφέρει κάποιος ένα θείο δώρο. Αυτή ας πούμε είναι μία πρωτόγνωρη εμπειρία για μένα. Να καταναλώνω τα αγαθά της φύσης κατευθείαν που λέμε «από τον κήπο», ενώ παράλληλα εκείνη μού παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα γνώσεων για το ποιο ζαρζαβατικό παράγει τον κάθε μήνα ανάλογα με την εποχή.

Επίσης έχω το προνόμιο να ασχοληθώ με δραστηριότητες που άλλοτε νομίζω δεν θα έκανα. Όπως να καθαρίσω τα φρέσκα χόρτα. Παλιότερα δεν αγόραζα χόρτα από τη λαϊκή γιατί είχα την επιλογή να μην δίνω λεφτά να ψωνίσω κάτι που δεν με ευχαριστεί στη γεύση, όπως επίσης, όταν έμενα με τους γονείς μου, δυσανασχετούσα με τη μητέρα μου, η οποία τα  μαγείρευε συχνά και τα έτρωγα με δυσαρέσκεια γιατί «έπρεπε»’. Αυτό που θέλω να πω είναι πως δεν αλλάζουν οι διατροφικές μου συνήθειες τόσο σε σχέση με άλλες φορές, όπως για παράδειγμα η γεύση από τα βραστά χόρτα, αλλά ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα. Ερχόμαστε για ακόμη μία φορά αντιμέτωποι με την απλότητα και τη γενναιοδωρία της φύσης που μας προσφέρει όλα αυτά τα αγαθά, ενώ καλό θα ήταν να αποφεύγουμε τη γενική κατάχρηση των πόρων της. Δεν έχει να κάνει όμως με το πού βρίσκεται ο καθένας από εμάς.

Σημασία έχει να μην ξεχνάμε πώς είναι σηκώνουμε το κεφάλι ψηλά για να παρατηρήσουμε τον ουρανό κι ας ξέρουμε το χρώμα του. Σημασία έχει αναπνέοντας να νιώθουμε το οξυγόνο που μπαίνει μέσα μας. Αν μάθουμε να αναπνέουμε σωστά, μας βοηθάει ακόμη και σε περίεργες καταστάσεις σαν αυτές που ζούμε σήμερα. Σημασία έχει κάθε μέρα που ξυπνάμε να μην κλείνουμε τα μάτια στο πόσο «μικροί» είμαστε μπροστά σε ολόκληρο τον πλανήτη που έτυχε να ζούμε, σεβόμενοι κάθε έμψυχο ον. Γιατί, σημασία έχει πως όποιες καταστάσεις κι αν ζούμε, όμορφες ή επικίνδυνες, είναι ελπιδοφόρο όταν έχουμε τη δύναμη να τις κοιτάξουμε κατάματα με καθαρό βλέμμα το οποίο αν το μάθουμε να μιλάει, αν αφεθούμε στο «να σε δω» και «να με δεις» θα επικοινωνήσει με τον περαστικό από δίπλα μας, λέγοντάς του «γεια» χωρίς να ακουστεί μία λέξη.

Έτσι αν και ο άλλος ξέρει να γελάει με τα μάτια έχουμε ανταλλάξει τα βασικά, τα ουσιαστικά. Ένα όμορφο καλημέρα, ένα γεια, ένα ελπίζω να είσαι καλά, με την κρυφή ελπίδα όντως κι εσύ να είσαι καλά όπως καθώς και ένα μεγάλο ευχαριστώ γεμάτο ευγνωμοσύνη. Ευχαριστώ που υπάρχεις για να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος και υπάρχω για να γίνεσαι  κι εσύ ακόμη καλύτερος. Βλέμμα το οποίο έχει το θάρρος σε αυτές τις τόσο περίεργες και ταυτοχρόνως πρωτόγνωρες μέρες που διανύουμε, διατηρώντας τις απαραίτητες αποστάσεις να ομολογήσει στους δικούς μας και τους συνανθρώπους μας το είμαι τρομοκρατημένος, μπερδεμένος με όλα αυτά που συμβαίνουν, φοβάμαι πολύ… έχω ανάγκη μία αγκαλιά!!! Πιάσε μου το χέρι να περπατήσουμε παρέα…

Για να μπορώ «να σε δω» και «να με δεις».  Να μπορώ να σου μιλήσω χωρίς καμία λέξη, να μπορώ να σε κοιτάξω βαθιά στα μάτια για να σου εκφράσω την χαρά μου και το φόβο μου, για να με δεις και να νιώσεις την λαχτάρα μου να σε πάρω αγκαλιά, αυτή που τόσο μας έχει λείψει αυτές τις μέρες. Για να μπορείς να γελάς με τα μάτια. Για όλους εκείνους που με έμαθαν να γελάω με τα μάτια και για εκείνους που μου επιτρέπουν καθημερινά στα εύκολα, στις ήρεμες γαλήνιες μέρες μου αλλά και στα δύσκολα να συνεχίσω να γελάω με τα μάτια.

*Με αφορμή το επίκαιρο θέμα που μας απασχολεί τους τελευταίους μήνες αλλά και το βίντεο «Επιστολή από τον κορωνοϊό» που παρακολούθησα μου γεννήθηκε η ανάγκη να μοιραστώ μαζί σας τα παρακάτω. Δ.Α.

(19/3/2020)

#menoumespiti_kai_grafoume