Το BookSitting επέλεξε επτά καλά βιβλία με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Περί φασισμού και πολέμου, Umberto ECO, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Πέντε διαχρονικά και επίκαιρα κείμενα, που επιχειρούν να προβληματίσουν σοβαρά τον πολίτη του 21ου αιώνα για την ηθική των ημερών μας. Στο πιο προσωπικό από αυτά, ο Έκο θυμάται την απελευθέρωση της χώρας του από τον φασισμό, εξετάζει τις ιστορικές μορφές του και αναλύει τις πιο αποτρόπαιες εκδηλώσεις του στις μέρες μας.
Από το δράμα του πολέμου έως τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, από την παρέμβαση των διανοουμένων ενάντια στον ρατσισμό, τον ολοκληρωτισμό και τον φονταμενταλισμό έως τη μη ανεκτικότητα των ανθρώπων απέναντι στον ξένο και τον μετανάστη, τα πέντε αυτά ανθρωποκεντρικά δοκίμια επιδιώκουν να επανατοποθετήσουν κρίσιμα ζητήματα σε ηθική βάση και να δώσουν το έναυσμα για έναν εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των ανθρώπων απανταχού της γης.
Μόναχο, Ρόμπερτς Χάρις, εκδόσεις Ψυχογιός
Σεπτέμβριος 1938.
Ο Χίτλερ είναι αποφασισμένος να ξεκινήσει τον πόλεμο. Ο Τσάμπερλεν προσπαθεί απεγνωσμένα να διατηρήσει την ειρήνη. Η απόφαση θα ληφθεί σε μια πόλη που θα μείνει εφεξής στην Ιστορία για όσα συνέβησαν εκεί: στο Μόναχο. Καθώς το αεροπλάνο του Τσάμπερλεν διασχίζει τη Μάγχη και το τρένο του Φύρερ αγκομαχά από το Βερολίνο, δύο νέοι άντρες ταξιδεύουν κρύβοντας ο καθένας τα δικά του μυστικά.
Ο Χιου Λέγκατ είναι ένας από τους προσωπικούς γραμματείς του Τσάμπερλεν. Ο Πολ Χάρτμαν είναι Γερμανός διπλωμάτης και μέλος της αντίστασης κατά του Χίτλερ. Υπήρξαν πολύ καλοί φίλοι στην Οξφόρδη, πριν ο Χίτλερ ανέλθει στην εξουσία, και δεν έχουν ξαναδεί ο ένας τον άλλον από την τελευταία φορά που είχαν βρεθεί στο Μόναχο πριν από έξι χρόνια. Τώρα, καθώς το μέλλον της Ευρώπης προβάλλει δυσοίωνο, οι δρόμοι τους θα διασταυρωθούν ξανά.
Όταν το ρίσκο είναι τόσο υψηλό, ποιον θέλεις και μπορείς να προδώσεις; Τους φίλους σου, την οικογένειά σου, την πατρίδα σου ή τη συνείδησή σου;
Ένα κατασκοπευτικό θρίλερ για την πίστη και την προδοσία, με φόντο τη μοιραία Διάσκεψη του Μονάχου όπου παίχτηκε η τύχη της Ευρώπης μεταξύ των τεσσάρων Μεγάλων Δυνάμεων: της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Ο λιμός, Πάνος Αμυράς, εκδόσεις Διόπτρα
Αθήνα, Δεκέμβριος 1941.
Η πόλη έχει βυθιστεί στον εφιάλτη του μεγάλου λιμού. Ένας λοχαγός των Ες Ες, ο οποίος ερευνά μια υπόθεση για λογαριασμό του υπουργού Προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς, δολοφονείται άγρια στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία.
Την έρευνα της δολοφονίας αναλαμβάνει ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης, ο οποίος επιστρέφει στην ενεργό δράση ύστερα από το καθεστώς διαθεσιμότητας που είχε τεθεί μετά την κλοπή της σβάστικας στην Ακρόπολη. Η υπόθεση παίρνει γρήγορα απρόβλεπτες διαστάσεις και ο υπαστυνόμος θα διαπιστώσει ότι έχει εμπλακεί σε ένα φονικό παιχνίδι στο οποίο συμμετέχουν μαυραγορίτες, μέλη της δωσιλογικής κυβέρνησης, επίορκα στελέχη της Ειδικής Ασφάλειας και αξιωματικοί των Ες Ες.
Μέσα από την περιπλάνησή του σε παράνομα στέκια, καζίνο και καμπαρέ αλλά και στα κολαστήρια της Γκεστάπο, θα αναζητήσει την αλήθεια, ενώ με τη βοήθεια ενός βετεράνου της αστυνομίας και μιας μυστηριώδους κοπέλας θα βρεθεί μπροστά σε ένα παράτολμο σχέδιο που θα κρίνει χιλιάδες ζωές.
Ένα μυθιστόρημα, βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, που φωτίζει την πιο σκοτεινή περίοδο της Κατοχής και αναδεικνύει άγνωστους έως τώρα πρωταγωνιστές.
Παράπλευρες απώλειες, Μαρία Καραβία, εκδόσεις Καπόν
Μια δραματική προσωπική ιστορία από τις φονικές μάχες των Δεκεμβριανών – αλλά όχι μόνο. Γνωστά πρόσωπα, συναρπαστικά επεισόδια, συγκινητικές εξομολογήσεις, ζωντανεύουν στις σελίδες του τη μακρινή Αθήνα των αναμνήσεων.
Με πλαίσιο την πρωτεύουσα των λίγων κατοίκων και των χαμηλών σπιτιών, το βιβλίο της Μαρίας Καραβία αφηγείται μια δραματική προσωπική ιστορία από τις χιλιάδες που σημάδεψαν εκείνο τον καιρό τη ζωή των ανθρώπων. Αν και βαριά τραυματισμένη από το πέρασμα των Γερμανών και τις φονικές μάχες των Δεκεμβριανών, η πρωτεύουσα διατηρεί ακόμα τη μαγεία της. Η θέα προς τα ιστορικά βουνά και τον Σαρωνικό είναι ελεύθερη, το λεκανοπέδιο διάστικτο από λόφους που τους εξαφάνισε αργότερα το ύψος των πολυκατοικιών.
Η γραφή ακολουθεί τη συνειρμική πορεία της μνήμης. Τυχαία περιστατικά αναδύονται και φωτίζουν αλλιώς πρόσωπα που βρέθηκαν στο προσκήνιο. Οι καταβολές και οι οικογενειακές περιπέτειες είναι παρούσες. Η μετανάστευση που ακολούθησε την Απελευθέρωση, η εγκατάσταση των ανθρώπων της επαρχίας στα αστικά κέντρα, συνέπεια του εμφυλίου πολέμου που μαινόταν στα βουνά, δίνουν στις παιδικές αναμνήσεις αξία μαρτυρίας για μια ζοφερή περίοδο της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας.
Η πτήση του Ίκαρου, Κέβιν Άντριους, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Όταν του ανατέθηκε να μελετήσει τα μεσαιωνικά κάστρα της Πελοποννήσου, ο νεαρός απόφοιτος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Κέβιν ‘Aντριους, βρέθηκε να ταξιδεύει στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1940, μέσα στο χάος ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου. Όμως το εξαιρετικό βιβλίο του δεν έχει θέμα ούτε τα κάστρα ούτε την πολιτική: είναι ένα συναρπαστικό οδοιπορικό στην Ελλάδα του Εμφυλίου, που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα και δίνει πιθανώς την πρώτη, αλλά οπωσδήποτε την πιο παραστατική, αφτιασίδωτη και αξέχαστη εικόνα της ζωής στην Ελλάδα κατά τα σκληρά αυτά χρόνια.
Μέσα στις δύσκολες συνθήκες, ο ‘Αντριους κατάφερε παρ’όλα αυτά να κερδίσει την εμπιστοσύνη ανθρώπων προσκείμενων και στις δύο πλευρές. Με το να γίνει πνευματικός αδερφός μιας φατριάς βοσκών ή ακούγοντας την τρομακτική ιστορία του παπα-Σταύρου, του ιερέα του χωριού, ή μέσα από την απίθανη φιλία του με τον γοητευτικό και βίαιο Κωσταντή, γνώρισε όλη τη ζεστασιά, την ευαισθησία, την παραφορά αλλά και τη σκληρότητα του ελληνικού λαού, τον οποίο ζωντανεύει συναρπαστικά με τη γραφίδα του στο βιβλίο αυτό.
Ηλέκτρα, Διδώ Σωτηρίου, εκδόσεις Κέδρος
Το πρωί της 26ης Ιουλίου 1944 το πτώμα μιας άγνωστης γυναίκας μεταφέρεται στο νεκροτομείο. Σύμφωνα με το συνοδευτικό έγγραφο, ήταν ένα από τα πολλά θύματα του «σφαγείου» που λειτουργούσε επί Κατοχής στο επιταγμένο ξενοδοχείο «Κρυστάλ». Η ιατροδικαστική έκθεση πιστοποίησε ότι το σώμα της γυναίκας έφερε εγκαύματα και είχε υποστεί φριχτές παραμορφώσεις και κακώσεις από χτυπήματα με διάφορα όργανα. Η δολοφονημένη γυναίκα είχε συλληφθεί το πρωί της προηγούμενης ημέρας στη διασταύρωση των οδών Ιθάκης και Γ΄ Σεπτεμβρίου από γκεσταπίτες. Η Αντίσταση είχε χάσει ένα από τα πιο ευγενικά και μαχητικά στελέχη της.
Το βιβλίο αναφέρεται στη ζωή, στην πολιτική-αντιστασιακή δράση και στο τραγικό τέλος της ηρωικής Ηλέκτρας Αποστόλου, με την οποία η Διδώ Σωτηρίου ήταν στενή φίλη και συναγωνίστρια στο ΕΑΜ. Η συγγραφέας αφηγείται την πορεία της ηρωίδας από την παρανομία στις συλλήψεις, στις φυλακές, στα βασανιστήρια και, τέλος, στον μαρτυρικό της θάνατο και καταθέτει μια πολύτιμη μυθιστορηματική μαρτυρία για μια αξέχαστη μορφή της Αντίστασης. Η Ηλέκτρα Αποστόλου με την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία της αποτελεί ένα διαχρονικό και εμβληματικό σύμβολο έμπνευσης για τις νεότερες γενιές και για τους σημερινούς αγώνες.
Υπερδιέγερση. Τα ναρκωτικά στο Τρίτο Ράιχ, Norman Ohler, εκδόσεις Μεταίχμιο
Παρόλο που οι ναζί παρουσιάζονταν ως πολέμιοι του ηθικού εκφυλισμού και της κατάπτωσης της αστικής κοινωνίας και ο αρχηγός τους είχε εδραιωθεί ως εγκρατής ηγέτης που ακολουθούσε μια απολύτως υγιεινή ζωή, το Τρίτο Ράιχ ήταν βουτηγμένο στα ναρκωτικά. Κοκαΐνη, ηρωίνη, μορφίνη και, κυρίως, μεθαμφεταμίνες, χρησιμοποιούνταν τόσο από τους εργάτες και τις νοικοκυρές όσο και από το στράτευμα, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην προέλαση και νίκη των Γερμανών το 1940.
Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο, κατά την αστραπιαία εισβολή και κατάληψη της Γαλλίας από τη Γερμανία το 1940, οι στρατιώτες της Βέρμαχτ είχαν καταναλώσει πάνω από 35 εκατομμύρια δόσεις Pervitin, ένα φάρμακο με κύριο συστατικό τη μεθαμφεταμίνη.
Ο Norman Ohler, έπειτα από εκτενή έρευνα σε γερμανικά και αμερικανικά αρχεία και συνεντεύξεις με αυτόπτες μάρτυρες, ιστορικούς και γιατρούς, αποκαλύπτει την ασύδοτη χρήση ναρκωτικών ακόμα και στα υψηλότερα κλιμάκια. Μπορεί η πολιτική κατά των ναρκωτικών να χρησίμευε αφενός σαν όχημα κοινωνικού αποκλεισμού και καταπίεσης όσο και σαν εργαλείο εξόντωσης περιθωριακών ομάδων και μειονοτήτων, στα ανώτερα στρώματα της ιεραρχίας ωστόσο τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Χίτλερ και των συνεργατών του στους οποίους ο γιατρός Δρ Μορέλ χορηγούσε θανάσιμα κοκτέιλ ουσιών. Αν και τα ναρκωτικά από μόνα τους δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την εξέλιξη των γεγονότων στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο ή την έκβασή του, η αποκάλυψη αυτών των στοιχείων αλλάζει την αντίληψή μας γι’ αυτή τη σκοτεινή εποχή.
BookSitting 