Το BookSitting μίλησε με τον συγγραφέα Στέφανο Λίβο, με αφορμή το μυθιστόρημά του «Το μυστικό του Λεβάντε» (εκδόσεις Διόπτρα), που ξεχωρίσαμε ως «Το βιβλίο της εβδομάδας». Ένα καλογραμμένο, περιπετειώδες και βαθιά «κοινωνικό» βιβλίο, βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα, που αναδεικνύει τις σημαντικές αξίες της ζωής.
Συνέντευξη στην Αλεξία Καλογεροπούλου
(alexia.kalogeropoulou@gmail.com)
- Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή;
Κοιτώντας πίσω, κάπου στο δημοτικό, βλέπω ότι ήταν μια φυσική διαδικασία, όπως ήταν το περπάτημα και οι πρώτες μου λέξεις. Στην Τρίτη δημοτικού άρχισα να γράφω συμπυκνωμένες εκδοχές παραμυθιών και προς την Έκτη τα πρώτα διηγήματα, επηρεασμένος τότε από την Enid Blyton που μου κράτησε συντροφιά πολλά καλοκαίρια.
- Πώς προέκυψε η ιδέα για το συγκεκριμένο βιβλίο; Ποιο ήταν το ερέθισμα;
Το ερέθισμα ήταν οι βιωματικές ιστορίες που μου διηγήθηκε ένας ηλικιωμένος οικογενειακός φίλος. Μέχρι τότε δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι Κατοχή είχε περάσει και η Ζάκυνθος, γιατί ποτέ κανείς δε μας μίλησε για εκείνη την περίοδο, και ειδικά για την ιστορία της διάσωσης των Εβραίων χάρη στην αυτοθυσία του Δημάρχου, του Μητροπολίτη και των κατοίκων. Αν και έχουν περάσει πλέον αρκετά χρόνια από το σχολείο, αισθάνομαι ότι δεν μαθαίνουμε όσα θα ‘πρεπε για την Κατοχή. Μαθαίνουμε για τους κακούς Γερμανούς και τους κακούς Ιταλούς, αλλά όχι το σημαντικότερο μάθημα: ότι δεν ήταν οι εθνικότητές τους κακές, αλλά οι ιδεολογίες που είχαν κυριαρχήσει στις χώρες τους. Ιδεολογίες που, παραδόξως αθωωμένες για τα εγκλήματα του παρελθόντος, συνεχίζουν να καλλιεργούνται και να γίνονται μόδα στους νέους. Αυτό ήταν ένα επιπλέον ερέθισμα για την απόφαση να γράψω το βιβλίο.
- Κεντρικός άξονας του βιβλίου σας είναι ένας κεραυνοβόλος (και ανεκπλήρωτος) έρωτας. Τι ερωτευόμαστε στους άλλους, κατά τη γνώμη σας, αυτό που μας λείπει ή αυτό που μας μοιάζει; Ή κάτι άλλο;
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν κανόνες στον έρωτα, αλλά μοτίβα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ερωτευόμαστε αυτό που νομίζουμε ότι είναι οι άλλοι, όχι αυτό που πραγματικά είναι. Αυτό έρχεται σιγά σιγά με τον καιρό, όταν ο εγωκεντρικός έρωτας δίνει τη θέση του στην βαθιά και ανιδιοτελή αγάπη που αποδέχεται τους άλλους ως αυθύπαρκτες προσωπικότητες. Ερωτευόμαστε γιατί το έχουμε ανάγκη, αλλά αγαπάμε γιατί γινόμαστε καλύτεροι.
«Μαθαίνουμε για τους κακούς Γερμανούς και τους κακούς Ιταλούς, αλλά όχι το σημαντικότερο μάθημα: ότι δεν ήταν οι εθνικότητές τους κακές, αλλά οι ιδεολογίες που είχαν κυριαρχήσει στις χώρες τους.»
- Γιατί είναι σημαντικός ο έρωτας στη ζωή;
Γιατί είναι αυτό που νοηματοδοτεί τα πάντα. Μπορεί να έχεις λεφτά, μεγάλα σπίτια, να κάνεις ταξίδια, να είσαι διάσημος, ισχυρός, αλλά όσο δεν έχεις έναν άνθρωπο που να σε περιμένει ή να σου λέει πόσο σημαντικός είσαι γι’ αυτόν, τότε όλα αυτά γίνονται απλά ένας σωρός από αποκτήματα που θα χαθούν μαζί σου.
- Τι δυναμώνει τον έρωτα και τι τον αποδυναμώνει;
Τον δυναμώνει πάντα η προσπάθεια που κάνουν δύο άνθρωποι να είναι μαζί, να συνεννοούνται και να λύνουν τα προβλήματά τους. Μια σχέση θέλει δουλειά, είναι ένα καθημερινό χτίσιμο. Αν ένας από τους δύο ή και οι δύο για κάποιο λόγο σταματήσουν να προσπαθούν, τότε είναι ζήτημα χρόνου το οικοδόμημά τους να καταρρρεύσει και να τους καταπλακώσει αφήνοντας και στους δύο τραύματα και μια πικρία για τον άλλον.
«Μπορεί να έχεις λεφτά, μεγάλα σπίτια, να κάνεις ταξίδια, να είσαι διάσημος, ισχυρός, αλλά όσο δεν έχεις έναν άνθρωπο που να σε περιμένει ή να σου λέει πόσο σημαντικός είσαι γι’ αυτόν, τότε όλα αυτά γίνονται απλά ένας σωρός από αποκτήματα που θα χαθούν μαζί σου.»
- Μπορεί κανείς να ερωτευθεί περισσότερες από μία φορά;
Κάποιος μπορεί να ερωτευθεί πολλές φορές, νομίζω. Οι φορές όμως που κάποιος θα ερωτευθεί και θα αγαπήσει είναι λίγες. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει μόνο ένα ταίρι για τον καθένα πάνω στον κόσμο. Αυτό το πιστεύαμε παλιά που οι άνθρωποι γεννιούνταν και πέθαιναν στον ίδιο τόπο. Πλέον οι άνθρωποι ταξιδεύουν, γνωρίζουν σε ένα μόλις χρόνο πολλαπλάσιους ανθρώπους απ’ όσους γνώριζε ένας πρόγονός τους σε όλη του τη ζωή. Είναι λογικό λοιπόν να βρίσκεις πολύ περισσότερους ανθρώπους που μπορούν να σε συναρπάσουν και να τους ερωτευτείς. Το θέμα είναι πάντα τι θυσίες είσαι έτοιμος να κάνεις για τον άνθρωπο που έχεις δίπλα σου μια δεδομένη στιγμή.
- Από τη Ζάκυνθο στο Λονδίνο. Τι σας έκανε να φύγετε; Πώς ήταν η μετάβαση;
Όπως ο ένας στους δύο πλέον, έτσι και εγώ το 2011 ήμουν άνεργος. Με πτυχίο, μεταπτυχιακό, εργασιακή εμπειρία και εκπληρωμένες στρατιωτικές υποχρεώσεις, έπρεπε τα πράγματα να είναι στρωμένα. Αν κατέστρεψε κάτι τη δική μου γενιά ήταν η φιλολογία των 90s ότι δε θα χρειαστεί ποτέ να προσπαθήσουμε για τίποτα γιατί τα βρήκαμε όλα έτοιμα. Έτσι εφησύχασε η δική μου γενιά, επειδή ζήσαμε τα χρόνια που το ευρώ έρεε άφθονο και όλοι πίστευαν ότι τελειώνοντας το πανεπιστήμιο θα βρίσκαμε αμέσως δουλειά. Εγώ όμως είχα γυρίσει στο πατρικό μου, ήμουν 27 χρονών, και δεν έβγαινα με τους φίλους μου γιατί ντρεπόμουν να ζητήσω λεφτά από τους γονείς μου. Η δουλειά στο εξωτερικό λοιπόν ήταν η μόνη λύση και σίγουρα δεν ήταν εύκολη. Όπως κάθε άνθρωπος που φεύγει με μια βαλίτσα και δεν ξέρει πότε θα επιστρέψει, αισθανόμουν κι εγώ έναν κόμπο στο λαιμό. Ή πετυχαίνεις ή γυρίζεις με το κεφάλι κατεβασμένο. Ήταν πολλά τα σκαμπανεβάσματα στην αρχή, αλλά πλέον το Λονδίνο είναι το σπίτι μου. Δύσκολο, απαιτητικό, ακριβό, αλλά είναι το σημείο αναφοράς μου τα τελευταία τέσσερα δημιουργικά χρόνια.
«Κάποιος μπορεί να ερωτευθεί πολλές φορές, νομίζω. Οι φορές όμως που κάποιος θα ερωτευθεί και θα αγαπήσει είναι λίγες.»
- Έρχεστε καθόλου στην Ελλάδα; Θα επιστρέψετε;
Έρχομαι πάντα 3-4 φορές το χρόνο, αλλά η ενασχόλησή μου με τα εσωτερικά της Ελλάδας είναι τέτοια που ποτέ δεν αισθάνομαι ότι έλειψα πολύ. Και κάπως έτσι είμαστε οι περισσότεροι έξω. Κάποιοι θεωρούν ότι ρίχνουμε μαύρη πέτρα και δε μας ενδιαφέρει το τι γίνεται στην Ελλάδα, αλλά αυτό, πέρα από ανακριβές, είναι και κάτι που μας στενοχωρεί, ειδικά όταν το ακούμε από συνομήλικους. Η επιστροφή, ωστόσο, δεν είναι στα σχέδιά μου. Δεν έχει αλλάξει κάτι από όταν έφυγα και δε μιλάω μόνο για την οικονομία. Σε κάθε είδους κρίση, η λύση βρίσκεται στις συνεργασίες. Στην Ελλάδα όμως είμαστε πιο αποξενωμένοι από ποτέ, όχι μόνο στις πράξεις μας, αλλά και στο πώς προσλαμβάνουμε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας.
«Αν κατέστρεψε κάτι τη δική μου γενιά ήταν η φιλολογία των 90s ότι δε θα χρειαστεί ποτέ να προσπαθήσουμε για τίποτα γιατί τα βρήκαμε όλα έτοιμα.»
- Διαβάζω ότι το μεγαλύτερό σας άγχος είναι ότι «οι μέρες φεύγουν πολύ γρήγορα». Γιατί;
Γιατί, δυστυχώς, δε βγαίνουν τα μαθηματικά. Δουλειά, μετακίνηση, γυμναστήριο και η ώρα είναι ήδη 9 το βράδυ. Όπως λέει και ο Μίσσιος, τρέχουμε, τρέχουμε, τρέχουμε για να προλάβουμε το θάνατο. Ακούγεται μακάβριο, αλλά έτσι είναι. Πατάμε φρένο μόνο όταν πηγαίνουμε διακοπές, ενίοτε και κάνα σαββατοκύριακο που δεν έχουμε φορτώσει κοινωνικές υποχρεώσεις. Μας ρωτάει κάποιος τι ενδιαφέρον κάναμε τη βδομάδα που πέρασε και λέμε «τίποτα, μωρέ, τα ίδια». Και πριν καλά καλά το καταλάβουμε, βάζουν μπροστά μας μια τούρτα και τα κεράκια είναι τόσα που μας τυφλώνουν.
«Σε κάθε είδους κρίση, η λύση βρίσκεται στις συνεργασίες. Στην Ελλάδα όμως είμαστε πιο αποξενωμένοι από ποτέ, όχι μόνο στις πράξεις μας, αλλά και στο πώς προσλαμβάνουμε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας.»
- Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Οι δύο ιδέες που επικρατούν στο μυαλό μου αυτή τη στιγμή είναι μια δυστοπική νουβέλα και ένα ιστορικό μυθιστόρημα για τον καταστροφικό σεισμό της Ζακύνθο, αλλά, είπαμε, οι μέρες φεύγουν πολύ γρήγορα.
Θέλετε να γνωρίσετε τον συγγραφέα Στέφανο Λίβο από κοντά;
Οι εκδόσεις Διόπτρα και το βιβλιοπωλείο Επί Λέξει σας προσκαλούν στην κεντρική παρουσίαση του νέου βιβλίου του Στέφανου Λίβου Το μυστικό του Λεβάντε την Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015 στις 19:30 στο χώρο του βιβλιοπωλείου.
Για το βιβλίο θα μιλήσει η αρχισυντάκτρια του πολιτιστικού τμήματος του Αθήνα 984 Ελεωνόρα Ορφανίδου και η blogger Τζένη Κουκίδου. Αποσπάσματα θα διαβάσει η δημοσιογράφος Χριστίνα Διαμαντοπούλου
Info: Επί Λέξει, Ακαδημίας 32, Αθήνα, τηλ. 2103388054.
Λίγα λόγια για την συγγραφέα
Ο Στέφανος Λίβος γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα, μεγάλωσε στη Ζάκυνθο και ζει στο Λονδίνο.
Έχει σπουδάσει Ψυχολογία και ΜΜΕ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αλλά δουλεύει ως Learning Coordinator στο εθνικό σύστημα υγείας της Αγγλίας.
Τις ώρες που δεν εργάζεται, προσπαθεί να βρει χρόνο για γράψιμο μεταξύ κατσαρόλας, σκούπας και social media.Μεγαλύτερό του άγχος είναι ότι οι μέρες φεύγουν πολύ γρήγορα.
BookSitting 